171116 ΠΑΙΧΝΙΔΙΑΡΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Τι είναι καλό και τι κακό;

Φιλοσοφικό το ερώτημα και δεν έχουμε καμιά διάθεση να μπούμε στον πειρασμό να το απαντήσουμε. Μπορούμε μόνο να πούμε πως η απάντηση δεν μπορεί να είναι μία και μοναδική, με παντοτινή ισχύ.

Κάτι που (θα έπρεπε να) μαθαίνουν ακόμη και τα παιδιά του Δημοτικού, τουλάχιστον στο μάθημα της Αγωγής του Πολίτη, είναι πως ό,τι θεωρούμε σήμερα «καλό», εδώ στη χώρα μας, δεν ήταν πάντοτε έτσι, ούτε ισχύει σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Οι αξίες -το «καλό» ορίζεται βάσει κάποιων αξιών- αλλάζουν από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο. Το ίδιο και το ανθρωπολογικό πρότυπο που έρχεται να ενσαρκώσει αυτές τις αξίες.

Για τη δική μας παράδοση, για παράδειγμα, ήταν άλλοτε ο «ήρως», άλλοτε ο «άγιος», άλλοτε ο «πατριώτης» ή ο «αγωνιστής», άλλοτε ο «μορφωμένος» και άλλοτε ο «επιτυχημένος», αυτός που «κάνει σουξέ», ασχέτως σε ποιον τομέα το καταφέρνει.

Κατά καιρούς, λοιπόν, οι αξίες αλλάζουν και αυτό που ορίζεται ως «καλό» έρχεται συνήθως να το αναγνωρίσει και η πολιτεία και να νομοθετήσει σχετικά. Το ενισχύει ή το ενθαρρύνει, σε αντίθεση με το «κακό» που προσπαθεί να το περιορίσει.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που ο νόμος προηγείται και είναι αυτός που ορίζει το «καλό» και το «κακό», όχι καθεαυτά, αλλά ανάλογα με το αν… επιτρέπονται ή απαγορεύονται, αν ασκούνται νόμιμα ή παράνομα!

Για να καταλάβετε, θα σας δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ποια είναι η γνώμη σας για τον τζόγο; Είναι κάτι καλό ή κάτι κακό; Νομίζω πως η πλειονότητα των απαντήσεων θα συμφωνήσει ότι πρόκειται για μια δραστηριότητα… όχι καλή.

Από τον καιρό του «Παίκτη» ακόμα ξέρουμε ότι πρόκειται για αρρωστημένο πάθος: «Πριν πλησιάσω ακόμα την αίθουσα του παιχνιδιού κι ακούσω τον κρότο που κάνουνε τα νομίσματα που σκορπιούνται, με πιάνει σχεδόν σπασμός».

Ως εκ τούτου όμως, δεν θα έπρεπε να είναι καταδικαστέο; Δεν θα έπρεπε να απαγορεύεται από τον νόμο; Δεν θα έπρεπε να λαμβάνονται μέτρα ώστε οι παθιασμένοι αυτοί άνθρωποι να αντιμετωπίζονται με αγάπη μεν, με αυστηρότητα δε;

Το άλλο πουλάκι:

Αμ, δε!

Έρχεται το κράτος και σου λέει μπορείς να υποκύπτεις άφοβα στο πάθος σου, μπορείς να ασχολείσαι όσο και όποτε θέλεις με τον τζόγο, αρκεί να το κάνεις… νόμιμα! Δηλαδή, μέσω εμού!

Γιατί; Μήπως για να προσέχει αν το παρακάνουμε; Μήπως για να ελέγχει ποιοι έχουν την πραγματική δυνατότητα ή την ευχέρεια της πολυτέλειας να τζογάρουν τα χρήματά τους; Καθόλου!

Ο κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να «παίξει» όσα χρήματα θέλει, στον πιο ριψοκίνδυνο ή παράλογο στοιχηματισμό, αρκεί να το κάνει μέσα από τις διαδικασίες που έχει ορίσει το κράτος. Αρκεί να είναι «νόμιμος»!

Βέβαια, όταν μιλάμε για κράτος μην πάει ο νους σας στο πάλαι ποτέ μονοπώλιο, αφού ο τζόγος γίνεται μέσα από εταιρείες που έχουν αναλάβει να «οργανώνουν» τέτοιου είδους «παιχνίδια».

Είδατε; Δυο φορές παρασύρθηκα κι εγώ και έδωσα στο φαινόμενο τη διάσταση του «παιχνιδιού», πράγμα εντελώς παράλογο, αφού, στο παιχνίδι, η όποια απόλαυση προέρχεται κυρίως από τη συμμετοχή, ενώ στον τζόγο αποκλειστικά από το κέρδος.

Επιπλέον, στο παιχνίδι, όταν χάνεις, το μόνο που παθαίνεις είναι να υποστείς το πείραγμα των «αντιπάλων», ενώ στον τζόγο η χασούρα μπορεί να σημαίνει και πως τα παιδιά σου θα μείνουν χωρίς γάλα.

Ξέρετε ποιο είναι το πιο επικίνδυνο; Ότι βλέπουμε να «παίζουν πολλοί» και κανείς, στην ουσία, να μην παθαίνει τίποτε. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή που βλέπει γύρω του και ένας ναρκομανής. Μπορεί να γνωρίζει εκατοντάδες χρήστες που… ζουν μια χαρά.

Εδώ όμως βρίσκεται η παγίδα. Διότι το πρόβλημα δεν είναι η τελική καταστροφή -στατιστικά ελάχιστοι χρεοκοπούν από τον τζόγο, όπως και ελάχιστοι ναρκομανείς οδηγούνται στον θάνατο. Το πρόβλημα είναι η εξάρτηση!

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Το βλέπουμε καθημερινά!

Υπάρχουν άνθρωποι που κοιμούνται και ξυπνούν με μόνη τους έννοια τον τζόγο. Που μπορεί να παίζουν μικροποσά, να χάνουν, ή να κερδίζουν ενίοτε, «ψιλοπράγματα», όμως αυτό και μόνο είναι η ζωή τους.

Και το κράτος έρχεται να το ενθαρρύνει. Τα στοιχηματικά παιχνίδια πολλαπλασιάζονται. Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να «παίξει» το ίδιο. Να πάει δίπλα στο σπίτι του, ή απλώς να ανοίξει το κινητό του. Ουσιαστικά κανείς έλεγχος.

Αρκεί να σας μεταφέρω κάποια σημεία του σχετικού διαλόγου, τώρα που ανοίγει και πάλι η συζήτηση για τα «εξελιγμένα φρουτάκια». Οι μεν κατηγορούν την κυβέρνηση ότι το σχετικό νομοσχέδιο έγινε κατά παραγγελία και κατόπιν υποδείξεων του ΟΠΑΠ.

Οι δε απαντούν πως αυτά είναι συκοφαντίες, πως το νομοσχέδιο «είναι στη σωστή κατεύθυνση» και πως «έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα για την προστασία του κοινωνικού συνόλου, την καταπολέμηση του παράνομου τζόγου και την αύξηση των εσόδων του Δημοσίου». Αν εννοείτε!

Όσο για την κατηγορία ότι δεν προβλέπεται πλέον το ανώτατο ημερήσιο ποσό απώλειας ανά παίκτη (ήταν στα 80 ευρώ), η απάντηση είναι -προσέξτε επιχείρημα- «γιατί, στο ΚΙΝΟ ισχύει κάτι τέτοιο;» Δηλαδή, αφού έγινε μια στραβή αρχή, γιατί να παιδευόμαστε τώρα να αλλάξουμε τα πράγματα;

Θα προσέξατε βέβαια ότι το κλίμα μεταφέρθηκε και στο άλλο μεγάλο παιδαγωγικό μας μέσο, πλην της Πολιτείας, στην τηλεόραση. Μέχρι πρόσφατα όλη η τηλεόραση μαγείρευε. Τώρα πλέον «παίζει», δηλαδή τζογάρει συνεχώς.

Τι περιμένουμε να κάνουν οι νέοι άνθρωποι;

 «Παίζω κι ας χάσω

παίζω να μάθω…»