140908 ΘΑΜΜΕΝΟ

Το ένα πουλάκι:

Στάχτη και μπούρμπερη!

Αλήθεια, ξέρει κανείς τι είναι αυτή η μπούρμπερη; Την έχει συναντήσει κανείς μόνη της στο λόγο, χωρίς να βρίσκεται δίπλα στη στάχτη; Ερωτήματα που μάλλον έχουν αρνητική απάντηση.

Υπάρχουν λέξεις που δεν τις χρησιμοποιούμε (πια), παρά μόνο σε στερεότυπες εκφράσεις όπως ο αγλέορας τον οποίο τον τρώμε, μεταφορικά, χωρίς να γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι.

Παρεμπιπτόντως πρόκειται για φυτό με επιστημονική ονομασία ελλέβορος και ανήκει στα δικοτυλήδονα βατραχοειδή.

Επειδή προκαλεί έντονη δυσφορία σ’ εκείνους που το χρησιμοποιούν, ή επειδή οι βυζαντινοί το έπαιρναν για να προκαλέσουν εμετό, μετά από μεγάλο φαγοπότι, έμεινε η έκφραση που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα.

Ας αφήσουμε όμως τον αγλέορα ή αγκλέουρα κι ας ξαναγυρίσουμε στη μπούμπερη ή μπούλμπερη ή και πούλβερη, όπως τη συναντάμε στα λεξικά.

Προέρχεται από τα λατινικά, από τη λέξη poulvis, που σημαίνει σκόνη, σ’ εμάς όμως πέρασε μέσω του ιταλικού polvete, που έχει την ίδια σημασία, αλλά και εκείνη του μπαρουτιού.

Το ταυ έγινε, όπως συμβαίνει συχνά, μπ, το λάμδα έγινε ρο και το βήτα πάλι μπ κι έτσι έχουμε τη μπούρμπερη κι όσες λέξεις ηχούν κοντά σ’ αυτήν, με την ίδια σημασία που την έχουν και οι Ιταλοί.

Οι παλιοί τη χρησιμοποιούσαν και μόνη της (έβγαλε από ένα σακκούλι την μπούρμπερη και γέμισε το όπλο), σήμερα όμως πάει αντάμα μόνο με τη στάχτη κι έχει, ως φράση πλέον, διάφορες σημασίες.

Πρώτα πρώτα δηλώνει την αδιαφορία για την εξέλιξη μιας κατάστασης. «Στάχτη και μπούρμπερη να γίνουν όλα». Μας θυμίζει εδώ την επίσης λαϊκή έκφραση «φούρνος να μη καπνίσει», δηλαδή την πλήρη αδιαφορία για την έκβαση του κόσμου.

Όταν λέμε έγιναν «στάχτη και μπούρμπερη», εννοούμε καταστράφηκαν ολοσχερώς, όχι μόνο από πυρκαγιά, αλλά και από άλλες αιτίες. Σεισμό, βομβαρδισμό κλπ.

Το άλλο πουλάκι:

Μπορεί να γίνει και κατάρα.

Ο Καραγάτσης, όπως διαβάζω, δίνει στο «Δέκα» την κατάρα «Στάχτη και πούλβερη να γενείς».

Το λέμε σήμερα κι εμείς. Όμως ξανοιχτήκαμε τόσο με τη λέξη που ξεχάσαμε για ποιο λόγο ξεκινήσαμε την κουβέντα μας.

Θέλαμε να πούμε κάτι για την καύση και την ταφή των νεκρών. Το σωστό είναι την καύση ή την ταφή, αφού και τα δύο δεν γίνονται, εκτός αν αρχίσουμε να φτιάχνουμε τάφους για τις στάχτες.

Δημιουργήθηκε θέμα, όπως για όλα τα ζητήματα, νομοθετήθηκε τελικώς η καύση, όμως τώρα πάλι σκαλώνει κάπου το πράγμα.

Πού σκαλώνει; Στην Εκκλησία της Ελλάδος και στην Διαρκή Ιερά Σύνοδο, η οποία ζητά να μην δημιουργηθούν αποτεφρωτήρια μέσα στα ενοριακά κοιμητήρια, όπως δίνει ο νόμος το δικαίωμα στους δήμους να κάνουν.

Ας δούμε λίγο το θέμα. Σας διαβάζω απόσπασμα από απάντηση σε δημοσιογράφο που έδωσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Ηλείας κ. Γερμανός.

«Η Εκκλησία μας εύχεται όλοι οι άνθρωποι να ασπασθούν την πίστι της, για το ψυχικό και σωματικό καλό αυτών και όλης της ανθρωπότητος, αλλά ποτέ δεν επιβάλλει την πίστιν της στους άλλους. Γι’ αυτό και δεν έχει λόγον, ούτε αντιδρά στην απόφαση της Πολιτείας να ορίσει ειδικά αποτεφρωτήρια δι’ όσους δεν πιστεύουν στην Ορθοδοξία και θέλουν να καούν. Δικαίωμα τους. Όμως δεν μπορεί η Πολιτεία να απαγορεύσει την ταφήν στους Ορθόδοξους χριστιανούς και να επιβάλλει σ’ όλους μας την καύσιν των νεκρών σωμάτων μας, όπως συνήθως κάνει».

Ωραία μας τα λέει.

Από την άλλη όμως, διαβάζουμε πως, ενώ έχουν περάσει οκτώ χρόνια από την ψήφιση του νόμου για τη δημιουργία χώρων καύσης νεκρών, δεν λειτουργεί στη χώρα μας ούτε ένα αποτεφρωτήριο!

Πώς γίνεται αυτό; Έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κάποιος τους ρυθμούς με τους οποίους κινήθηκαν οι υπουργοί, προκειμένου να συστήσουν επιτροπές, να εκδώσουν πορίσματα και να ψηφίσουν τις προβλεπόμενες διατάξεις.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δεν είναι όμως της ώρας.

Αξίζει μόνο να πούμε πως οι δήμαρχοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης δήλωσαν από κοινού πως «αόρατες δυνάμεις εμποδίζουν την προσαρμογή της χώρας μας στη διεθνή πραγματικότητα».

Αυτές τις «αόρατες δυνάμεις» ο καθένας, ανάλογα με τις πεποιθήσεις του, μπορεί να τις προσδιορίσει και να τους δώσει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Σίγουρα όμως έχουν κάποια σχέση με την Εκκλησία της Ελλάδος, μικρότερη ή μεγαλύτερη.

Διαβάζω σε ρεπορτάζ με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Η Εκκλησία μπλοκάρει τα αποτεφρωτήρια» πως η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αποφάσισε προχθές να απευθύνει ερώτημα στη Συνολική Επιτροπή Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων «περί του ποιες είναι οι κανονικές συνέπειες από την καύση των νεκρών κι αν η ενέργεια αυτή είναι σύμφωνα με την πράξη και την παράδοση της Εκκλησίας».

Και ρωτάω: Τώρα;

Μετά από τόσα χρόνια από την ψήφιση του νόμου και άλλα τόσα συζητήσεων που προηγήθηκαν, τώρα θα μας πει η Επιτροπή αν η καύση είναι σύμφωνη με την παράδοση της Εκκλησίας;

Φαντάζεστε όμως να βγει η επιτροπή και να αποφασίσει πως «δεν τρέχει τίποτα», πως ο πιστός μπορεί άνετα να επιλέγει την καύση αντί της ταφής, και πως αυτό δεν εμποδίζει την «ανάσταση νεκρών» (σωμάτων) και την ζωήν του μέλλοντος αιώνος;

Επίσης ζητά από την Πολιτεία την απόφαση για την καύση ή την ταφή του σώματος να μην την παίρνουν οι συγγενείς του εκλιπόντος, αλλά ο ίδιος.

Φαντάζομαι, όσο είναι εν ζωή.

Γιατί; Μετά; Στάχτη και μπούρμπερη!

Σαν θα πεθάνω το πρωί ποτέ να μη βραδιάσει.