140924 ΓΕΝΙΚΟ

Το ένα πουλάκι!

Άνισος ο αγώνας!

Και, ως εκ τούτου, άδικος. Για να μη σας πω ότι δεν υπάρχει καν αγώνας, ότι οι «αντίπαλοι» δεν βρίσκονται στο ίδιο γήπεδο και η όποια σύγκριση της δυναμικής και των ικανοτήτων τους είναι χωρίς νόημα.

Θα σας πω για ποιον αγώνα μιλάω. Διάβασα προχθές μια έρευνα (ο Θεός να την κάνει) που δείχνει ότι οι μαθητές των ιδιωτικών Γενικών Λυκείων της χώρας έγραψαν στις πανελλαδικές εξετάσεις καλύτερα από εκείνους των δημόσιων Γενικών Λυκείων.

Αυτό δεν πειράζει.

Δεν με καταλάβατε. Δεν εννοώ ότι δεν πειράζει που έγραψαν καλύτερα, εννοώ δεν πειράζει που δημοσιεύτηκε αυτή η έρευνα (ο Θεός να την κάνει) και αναφέρει το συγκεκριμένο συμπέρασμα, αφού, στην χειρότερη περίπτωση μας λέει κάτι που όλοι το ξέρουμε.

Πώς το ξέρουμε; Από πείρα. Χωρίς να χρειαστούμε καν στοιχεία.

Ο μόνος που φαίνεται να μην έχει αντίστοιχη πείρα είναι εκπαιδευτικός συντάκτης (συντάκτης για εκπαιδευτικά θέματα, δηλαδή) της έγκυρης «Καθημερινής», ο κύριος Απόστολος Λακασάς.

Ο οποίος θα έπρεπε, λόγω του αντικειμένου του, να έχει την μεγαλύτερη πείρα από όλους μας.

Λέγαμε όμως πως δεν πειράζει που δημοσιεύτηκε μια τέτοια έρευνα (ο Θεός να την κάνει) πειράζει μόνο που κάτω από τον τίτλο υπήρχε ο υπότιτλος - σχόλιο (αφού ήταν από κάτω, υπότιτλος θα ήταν, τι άλλο): Η «απόδοση» του εκπαιδευτικού συστήματος.

Έτσι. Με την απόδοση σε εισαγωγικά, για να μην καταλαβαίνουμε τι ακριβώς εννοεί ο ποιητής.

Ποιος ήταν όμως ο τίτλος (που βρισκόταν πάνω από τον υπότιτλο); «Για… 12 έγραψαν στις πανελλαδικές τα δημόσια λύκεια».

Επί λέξει. Με αποσιωπητικά πριν από το δώδεκα κι ένα τεράστιο υπονοούμενο να αιωρείται.

Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε, πάρτε και βάλτε πάνω πάνω τον τίτλο με μεγάλα γράμματα, από κάτω (πού αλλού;) τον υπότιτλο, ανασυνθέστε την εικόνα και πάμε.

Ο κύριος Λακασάς, αφού μας πληροφορεί πως ο μέσος όρος της βαθμολογίας των ιδιωτικών Λυκείων (των μαθητών τους, δηλαδή, που έδωσαν πανελλαδικές εξετάσεις) ήταν τρεις μονάδες πάνω από εκείνων των δημόσιων, θέτει μερικά καυτά ερωτήματα.

Το άλλο πουλάκι:

Τι φταίει;

Διαβάζω: «Τι φταίει για τη μετριότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος;»

Εννοεί φυσικά του δημόσιου σχολείου. Πριν προλάβουμε να απαντήσουμε δίνει μόνος του την απάντηση:

«Η χαμηλή οργάνωση των δημόσιων σχολείων, η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία πολλών εκ των εκπαιδευτικών και ένα σύστημα απολύτως εξεταστικοκεντρικό για τους μαθητές».

Ας δούμε λίγο, φίλοι μου, το σκεπτικό του έμπειρου δημοσιογράφου.

Τι σημαίνει «χαμηλή οργάνωση»; Τίποτα το σαφές, οπότε μπορούμε να το αφήσουμε στην άκρη. Το «εξεταστικοκεντρικό σύστημα» το οποίο επίσης –κατά τον κύριο Λακασά- ευθύνεται, είναι ακριβώς το ίδιο, αν όχι χειρότερο, και στα ιδιωτικά σχολεία.

Οπότε, εκείνο που κάνει τη διαφορά, σύμφωνα με τον συντάκτη, είναι η «δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία πολλών εκ των εκπαιδευτικών».

Θα μπορούσε κανείς να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει. Εξάλλου, υπάρχει και εκείνο το «πολλών» -δηλαδή όχι όλων, όμως πόσων ακριβώς;- που μας δίνει τη δυνατότητα να το συζητήσουμε το θέμα.

Όχι όμως τώρα, όχι με αφορμή τη σύγκριση των βαθμών που έγραψαν οι μαθητές δημόσιων και ιδιωτικών Λυκείων.

Τέτοια σύγκριση, όπως είπαμε στην αρχή, δεν μπορεί να υπάρξει, και, αυτό το ξέρει όποιος έχει παρακολουθήσει έστω και μια ώρα διδασκαλία «κοινωνιολογία της εκπαίδευσης», για να μην πω ότι και η σκέτη πείρα φτάνει και περισσεύει.

Τα δημόσια σχολεία και τα ιδιωτικά δεν έχουν –προσέξτε τι θα πω- «ίδιας ποιότητας μαθητές».

Όχι ότι τα μεν έχουν εξυπνότερους ή εργατικότερους από τα δε. Απλώς οι μαθητές των σχολείων δεν φτάνουν σ’ αυτά έχοντας «τα ίδια εφόδια» από το σπίτι τους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δεν μιλάμε μόνο για λεφτά.

Δεν μιλάμε για την δυνατότητα των γονιών να στέλνουν τα παιδιά τους στα καλύτερα φροντιστήρια ή στα πιο ακριβά ιδιαίτερα, που και αυτό –όπως γνωρίζουμε όλοι καλά- παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίδοση του μαθητή.

Μιλάμε για το «μορφωτικό κεφάλαιο» το οποίο οι κοινωνιολόγοι της εκπαίδευσης μας λένε ότι παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στην πορεία ενός παιδιού μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Αυτό σίγουρα είναι μεγαλύτερο στα παιδιά που οι οικογένειές τους τα στέλνουν στα ιδιωτικά σχολεία.

Εδώ όμως υπάρχει κι ένα ακόμη στατιστικό σφάλμα που αλλοιώνει την έρευνα: Διότι μαθητές με υψηλό μορφωτικό κεφάλαιο υπάρχουν και στα δημόσια σχολεία. Σ’ αυτά όμως φοιτούν και όλοι οι άλλοι, οι οποίοι δεν γίνονται καν δεκτοί στα ιδιωτικά σχολεία, και είναι πολλοί. Τόσο πολλοί που ρίχνουν τον μέσο όρο. 

Φοιτούν μαθητές που προέρχονται από «φτωχές» σε μορφωτικό κεφάλαιο οικογένειες, παιδιά μεταναστών, παιδιά «στα όρια του εκπαιδευτικού συστήματος, μια μέσα και μια έξω από το Σχολείο, παιδιά που ακόμη κι αν έχουν τα δίδακτρα, δεν γίνονται δεκτά στα ιδιωτικά Λύκεια, ακριβώς επειδή «ρίχνουν το επίπεδο».

Μια καλή έρευνα, ας πούμε, θα μπορούσε να λάβει υπόψη της μόνο μαθητές από οικογένειες του ίδιου κοινωνικού, οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου δημόσιων και ιδιωτικών λυκείων και να συγκρίνει τις επιδόσεις τους στις εξετάσεις.

Τότε, να είστε σίγουροι, τα αποτελέσματα θα ήταν πολύ διαφορετικά.

Ποιος όμως θα κάνει τόσο σοβαρή έρευνα;

Και για ποιο λόγο;

Άκροι όροι!