161107 ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Τι χρειάζονται οι ανασχηματισμοί;

Αυτή την απορία την είχα από μικρός, από τότε δηλαδή που άρχισα να (μην) καταλαβαίνω τα πολιτικά τεκταινόμενα και έβλεπα τους πρωθυπουργούς να παίζουν κάθε τόσο «μουσικές καρέκλες με τα στελέχη του κόμματός τους.

Για όσους δεν θυμούνται ή δεν γνωρίζουν το παιδικό παιχνίδι, υπάρχει μια ομάδα παιδιών και ένα σύνολο από καρέκλες που είναι κατά μία λιγότερες από τα παιδιά. Όσο ακούγεται μια μουσική, τα παιδιά τρέχουν ελεύθερα στον χώρο.

Μόλις όμως η μουσική σταματήσει, σπεύδουν να πιάσουν από μια καρέκλα. Όπως είναι φυσικό, κάποιο παιδί περισσεύει, μένει χωρίς θέση και είναι το «κορόιδο». Το παιχνίδι φαίνεται αθώο, υπάρχουν όμως πολλές στιγμές έντασης, όταν δυο ή και τρία παιδιά ορμούν στην ίδια καρέκλα.

Κάποιοι πρέπει να υποχωρήσουν, πράγμα καθόλου εύκολο, και αρχίζει η φαγωμάρα. Όμως αυτή δεν είναι η μόνη ομοιότητα του παιχνιδιού με τον ανασχηματισμό. Όταν έρθουν στην παρέα και κάποια άλλα παιδιά, τότε ο αριθμός των καρεκλών πρέπει να αυξηθεί αντίστοιχα.

Πάντοτε όμως κάποιος θα μένει από έξω και θα αποτελεί το «κορόιδο», μέχρι τον επόμενο γύρο, ή τον επόμενο ανασχηματισμό, οπότε ελπίζει να βολευτεί κι αυτός, αν βελτιώσει τα αντανακλαστικά του.

Οι ομοιότητες όμως δεν τελειώνουν ούτε εδώ. Μια άλλη είναι πως δεν έχει σημασία ποια καρέκλα «καταλάβει» ο καθένας, τώρα τη μία, αργότερα κάποια άλλη, αρκεί να μη μείνει όρθιος. Τέλος, αν κάποιος μένει μονίμως το «κορόιδο», το πιο πιθανό είναι να σηκωθεί και να φύγει και τότε το παιχνίδι χαλάει για τα καλά.

Έχοντας κατά νου αυτό το παιχνίδι, θεωρούσα τους ανασχηματισμούς εντελώς άχρηστους, μια διαδικασία χωρίς ουσία, απλώς για να περνάει η (πολιτική) ώρα και να ανανεώνεται μέχρι ενός σημείου το ενδιαφέρον των πολιτών.

Οι οποίοι βεβαίως επανέρχονται στην πραγματικότητα, μόλις αρχίζουν να διαφαίνονται τα έργα των νέων υπουργών, ουσιαστικά από τις δηλώσεις κατά τη διαδικασία παράδοσης παραλαβής.

Εκεί φαίνεται να δικαιώνεται και το πλέον συνηθισμένο σχόλιο του Τύπου, μετά την ανακοίνωση κάθε ανασχηματισμού, που είναι «άλλαξε ο Μανωλιός…»

Το άλλο πουλάκι:

Είναι λάθος αντιμετώπιση.

Έχω την εντύπωση ότι οφείλεται στην… ποδοσφαιροποίηση της πολιτικής ζωής και εννοώ τη συνήθεια να βλέπουμε τη λειτουργία μιας κυβέρνησης σαν μια ποδοσφαιρική ομάδα, πράγμα που είναι τεράστιο σφάλμα.

Πραγματικά, σε μια ομάδα δεν μπορεί ποτέ ο τερματοφύλακας, αν δεν αποδίδει όσο θα περίμενε ο προπονητής, να αλλάξει θέσει και να γίνει… μεσοεπιθετικός. Ούτε μπορεί ένα καλό δεξί μπακ να ανταμειφθεί για την προσφορά του και να αναβαθμιστεί σε… σέντερ φορ.

Υποτίθεται ότι στο ποδόσφαιρο ο καθένας έχει τη θέση στην οποία αποδίδει καλύτερα και ελάχιστες «εσωτερικές» αλλαγές μπορούν να γίνουν. Το πολύ πολύ να ανατεθεί σε έναν παίκτη και κάποιος επιπλέον ή κάπως διαφορετικός ρόλος.

Στις κυβερνήσεις όμως δεν ισχύει το ίδιο και αυτό είναι μια από τις βασικές διαφορές που έχουν από τις ποδοσφαιρικές ομάδες. (Η άλλη είναι πως στις ποδοσφαιρικές ομάδες συνήθως φεύγει πρώτος ο προπονητής και όχι κάποιοι παίκτες.)

Στις κυβερνήσεις, θεωρητικά, όλοι είναι εξίσου άξιοι και ικανοί (ή εξίσου ανάξιοι και ανίκανοι –το ίδιο κάνει) για όλες τις θέσεις. Γι’ αυτό και μπορούν να μετακινούνται με τέτοια ευκολία από το ένα υπουργείο στο άλλο.

Γι’ αυτό και ακούμε πριν από κάθε ανασχηματισμό για «βολιδοσκοπήσεις» του πρωθυπουργού, με τηλεφωνήματα σε… υπουργοποιήσιμους και παζαρέματα μαζί τους για να πάνε στο ένα ή το άλλο υπουργείο, ώστε να βολευτούν όλοι.

Ή, τουλάχιστον, όσο το δυνατόν περισσότεροι, αφού είπαμε πάντα θα υπάρχουν και τα «κορόιδα» που θα μένουν χωρίς καρέκλα. Αν δεν δεχτεί επομένως κάποιος το ένα υπουργείο, του προτείνεται κάποιο άλλο.

Μπορεί να το δεχτεί, όμως και πάλι δεν είναι σίγουρο ότι θα το πάρει, αφού μπορεί να το θέλει και ένας άλλος ο οποίος έχει αντιρρήσεις να πάει σε κάποιο τρίτο και έτσι ο γύρος ξαναπαίζεται από την αρχή.

Αν το καλοσκεφτείς, η ανάθεση των χαρτοφυλακίων είναι η πιο δύσκολη δουλειά που έχει να κάνει ένας πρωθυπουργός και όχι ο συντονισμός του κυβερνητικού έργου. Διότι ο συντονισμός, στις ελληνικές κυβερνήσεις είναι σαν… τον Άγιο Βασίλη. Απλώς δεν υπάρχει.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Εξ ου και οι τόσο συχνοί ανασχηματισμοί!

Υποτίθεται ότι γίνονται με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό του κυβερνητικού έργου, στην πραγματικότητα όμως αποτελούν ακριβώς την απόδειξη ότι κάτι τέτοιο δεν υφίσταται. (Δεν εννοώ έργο -τέτοιο πάντοτε υπάρχει, ακόμα και αρνητικό- εννοώ συντονισμός.)

Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς ότι σε κάθε ανασχηματισμό προστίθενται ή αφαιρούνται υπουργεία, άλλα χωρίζονται σε μικρότερα με λιγότερες αρμοδιότητες και άλλα συνενώνονται σε υπερυπουργεία με ό,τι σημαίνει αυτό για τη λειτουργία των υπηρεσιών που εποπτεύουν.

Αν, λοιπόν, δούμε με ένα τέτοιο πρίσμα και τον προχθεσινό ανασχηματισμό, θα καταλάβουμε πως η καλλιέργεια προσδοκιών από αυτόν είναι άλλη μια αυταπάτη.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι έγινε με ένα πνεύμα οικονομίας, πράγμα που φαίνεται και μόνο από το γεγονός ότι ο κύριος Καμμένος παρέμεινε στη θέση του. Έτσι δεν θα πάνε χαμένες οι δεκάδες πολεμικές στολές που σίγουρα ράφτηκαν στα μέτρα του, αφού δεν φαντάζομαι να υπάρχει στο στράτευμα άλλος με το δικό του… εκτόπισμα.

Α, να μην ξεχάσω να εκφράσω κι ένα παράπονο: για άλλη μια φορά η συγγραφή Ιστορίας στην ελληνική εκπαίδευση έμεινε στη μέση. Πάμε για νέα απόπειρα!

 Άντε, και σιδεροκέφαλοι!