161128 ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Το ζήσαμε κι αυτό.

Μπλακ Φράιντεϊ, δηλαδή Μαύρη Παρασκευή. Και επειδή εμείς, ως Έλληνες, είμαστε σε όλα μας πιο… λαρτζ, ξεκινήσαμε καναδυό μέρες πιο μπροστά και θα επεκταθούμε καμιά εβδομάδα μετά.

Δεν είναι κακό πράγμα να παίρνεις ξένα έθιμα και, περνώντας τα μέσα από το δικό σου φίλτρο, να τα εξελληνίζεις. Αυτό κάναμε πάντοτε ως έθνος. Μόνο που, τις περισσότερες φορές, αυτό το «δικό μας φίλτρο» άφηνε να περάσει ό,τι το χειρότερο.

Θέλετε ένα πρόσφατο παράδειγμα που δεν προλάβαμε να το σχολιάσουμε; «Ο τίτλος Πρώτη Κυρία είναι αμερικανιά. Δεν τον υιοθετώ» δήλωσε η σύντροφος του πρωθυπουργού Μπέτυ Μπαζιάνα.

«Είμαι σύντροφος ενός ανθρώπου που ανέλαβε για κάποιο χρονικό διάστημα την ευθύνη της χώρας. Άλλωστε, ο Αλέξης δε συστήθηκε στους πολίτες της χώρας ζητώντας την ψήφο τους, λέγοντας: Να η γυναίκα μου, να η οικογένειά μου, να τα παιδιά μου!» είπε σε συνέντευξή της.

Πρώτα πρώτα να εκφράσω τον θαυμασμό μου που είπε «σύντροφος» και όχι «συντρόφισσα»! Άριστα έπραξε βέβαια, διότι το σωστό είναι να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα με όλες τις δυνατότητες που αυτή μας δίνει.

Έπειτα, το έχουμε ξαναπεί, όλες οι περιστάσεις δεν είναι ίδιες και καλό είναι να προσαρμοζόμαστε στην εκάστοτε με τον πιο πρόσφορο τρόπο. Να, ας πούμε, είναι προφανές ότι για την κυρία Μπαζιάνα υπάρχουν καλές και κακές… «αμερικανιές».

Το να ονομάζεται η σύζυγος του πρωθυπουργού «πρώτη κυρία της χώρας» είναι μια κακή αμερικανιά, καλό είναι να μην την υιοθετούμε, σε αντίθεση με το να κάνουμε το όνομά μας από Περιστέρα… Μπέτυ, που είναι μια καλή τέτοια!

Έτσι, λοιπόν και με την Μαύρη Παρασκευή, που εμείς την φέραμε στα δικά μας γούστα και την προσαρμόσαμε στις δικές μας συνήθειες. Για παράδειγμα, οι περισσότερες εκπτώσεις που έκαναν τα καταστήματα που συμμετείχαν ήταν της πλάκας.

Θα μου πείτε δεν υπάρχει έκπτωση της πλάκας, η έκπτωση είναι έκπτωση. Όμως, σε περιπτώσεις σαν της Μαύρης Παρασκευής, δεν μπορείς να μην συγκρίνεις το τι έγινε εδώ με αυτό που συμβαίνει σε χώρες από όπου πήραμε την ιδέα.

Το άλλο πουλάκι:

Είχαμε και άλλη πρωτοτυπία.

Προκλήθηκε, λέει, μαζική κοπάνα των μαθητών από τα Σχολεία, προκειμένου να μπορέσουν να βρίσκονται πρωί πρωί μπροστά από τα μαγαζιά και να προλάβουν τις μεγάλες προσφορές, πριν εξαντληθούν τα αποθέματα.

Τις επόμενες μέρες δηλαδή, θα σπεύσουν οι γονείς να δικαιολογήσουν τις απουσίες των παιδιών τους, πιθανότατα ζητώντας και «χαρτιά» από γνωστούς τους γιατρούς, προκειμένου να είναι εντάξει απέναντι στο Σχολείο.

Έτσι είναι, είπαμε πως πρέπει να μας διακρίνει η αρετή της… διακρίσεως. Είναι άλλο, κακό πράγμα, να χάνονται μαθήματα για τις εκλογές στα υπηρεσιακά συμβούλια και άλλο, καλό αυτή τη φορά, όταν χάνονται για… να μη χαθούν οι ευκαιρίες.

Ας το δούμε όμως το φαινόμενο και λίγο σοβαρά, όπως έκανε η ΑΥΓΗ: «Μαυρίζοντας ακόμη πιο πολύ τη ζωή των εργαζομένων, μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων και παραρτήματα πολυεθνικών κολοσσών εισάγουν στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης έναν θεσμό καταναλωτικού παροξυσμού. 

Σε μια εποχή που η μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών έχει μετατρέψει την πλειονότητα των καταναλωτών σε “κυνηγό προσφορών”, τα πολυκαταστήματα εφαρμόζουν τον θεσμό της Black Friday σε μια προσπάθεια να ξεπουλήσουν το μεγάλο τους στοκ, το οποίο μόνο αυτές έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν, στοχεύοντας παράλληλα στον ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό του μεριδίου των “μικρών” ανταγωνιστών τους».

Δίκιο έχει η καλή εφημερίδα. Κι εδώ μπορούμε να εφαρμόσουμε την αρχή τής α λα καρτ ανάγνωσης της πραγματικότητας. Διότι, το κυνήγι των προσφορών, ας πούμε, είναι ένα ισχυρό όπλο -αμυντικό πάντα- του καταναλωτικού κινήματος. Ή μήπως όχι; 

Από την άλλη, γιατί είναι κακό ο «καταναλωτής» -η λέξη από μόνη της εκφράζει κάτι αρνητικό, γι’ αυτό ας πούμε ο πολίτης- με τη μικρή αγοραστική δύναμη (εννοείται εξαιτίας των δύο πρώτων μνημονίων) να βρει κάτι σε πραγματικά φθηνή τιμή;

Κάτι που χρειάζεται στ’ αλήθεια, έτσι; Διαφορετικά, μετατρέπεται μόνος του από πολίτης σε καταναλωτή και το κρίμα στον λαιμό του.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τελικά υπάρχει ατομική ευθύνη;

Ο νέος είναι σε θέση να ψηφίζει την κυβέρνηση της χώρας του, αλλά δεν είναι ικανός να αντισταθεί στην καταναλωτική πρόκληση, την κοπανάει από το Σχολείο για να πάρει καινούριο φτηνό τάμπλετ.

Ο πολίτης, που σε άλλες περιπτώσεις θεωρείται «κυρίαρχος» και «ώριμος», μοιάζει να άγεται και να φέρεται σαν πρόβατο από τους μαέστρους που ενορχηστρώνουν τις καταναλωτικές συνήθειες, μετατρέποντάς τες ακόμη και σε έθιμα.

Φαίνεται όμως πως έτσι είναι η φύση του ανθρώπου. Έχει μέσα του κι αυτό και εκείνο, και τον πολίτη και τον καταναλωτή. Δεν είναι τυχαίο ότι, ακόμη και στα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού, η αναζήτηση καταναλωτικών αγαθών ήταν τέτοια που πρώτα τα μεγάλα στελέχη του κόμματος υπέκυπταν σ’ αυτήν.

Είδατε; Μια Μαύρη Παρασκευή μάς έκανε να σκεφτούμε τόσα πράγματα και να θέσουμε τόσα ερωτήματα. Είναι τελικά ο καταναλωτισμός θέμα παιδείας και, αν δεν μπορεί να την δώσει στον άνθρωπο το Σχολείο (ή το κόμμα, μέσα από το Σχολείο), τότε από πού θα την πάρει;

Γεγονός είναι ότι, τώρα που ξεκίνησε το πράγμα, δεν σταματάει. Του χρόνου θα συμμετέχουν όλοι και έτσι θα μπορούμε να νιώθουμε πως είμαστε τυχεροί που αξιωθήκαμε να ζήσουμε την καθιέρωση ενός ακόμη «εθίμου».

Τις ουρές στα πολυκαταστήματα (μετά τις ουρές στα ΑΤΜ)!

 Εδώ άλλοι τρέχουν στη Βουλγαρία…