170303 ΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Τι να σου κάνει και το Σχολείο;

Για να είμαι πιο ακριβής, το ερώτημα θα έπρεπε να είναι τι να πρωτοκάνει το (καημένο το) Σχολείο, αφού, όπως πάμε, θα του φορτώσουμε τόσα πολλά «ειδικά μαθήματα», που δεν θα μένει χρόνος να ασχοληθεί με τίποτε άλλο, μη ειδικό.

Θα σας εξηγήσω τι εννοώ. Υπάρχει μια τάση τα τελευταία χρόνια να απευθυνόμαστε στο Σχολείο, κάθε φορά που βλέπουμε να οξύνεται ένα κοινωνικό φαινόμενο, και να ζητάμε από αυτό να το δώσει λύσεις.

Έτσι μπήκαν στο σχολικό πρόγραμμα στην αρχή η Αγωγή του Πολίτη, η εκπαίδευση για την Ειρήνη, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, μετά η Αγωγή Υγείας, στη συνέχεια η Αγωγή του Καταναλωτή και ακολούθησαν τα Πολιτιστικά Θέματα, Θεατρική Αγωγή, η Πολυπολιτισμική Εκπαίδευση, η Εκπαίδευση κατά της (σχολική) Βίας, η Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση…

Αυτά βέβαια δεν μπήκαν όλα ως ξεχωριστά «διδακτικά αντικείμενα», οπωσδήποτε όμως εμφανίζονται κατά καιρούς ως «αιτήματα» προς το Σχολείο, προκειμένου αυτό να εκπαιδεύσει τα παιδιά μας ΚΑΙ στα συγκεκριμένα θέματα.

Η συνήθης τακτική είναι να δημιουργούνται κάποιες νέες κατευθύνσεις στα παιδαγωγικά τμήματα, να πραγματοποιούνται σεμινάρια και επιμορφωτικές συναντήσεις προς τους εκπαιδευτικούς, να υλοποιούνται κάποια εκπαιδευτικά προγράμματα και…

Και η ζωή να συνεχίζεται, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της τίποτε από τα παραπάνω! Και, φυσικά, χωρίς ποτέ να αποτιμηθεί η συνεισφορά όλων αυτών των γνωστικών αντικειμένων στην αλλαγή νοοτροπίας που σκόπευαν να επιφέρουν στους… μαθητευόμενους πολίτες.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι όλοι οι σημερινοί ψηφοφόροι περάσαμε πολλές ώρες στα θρανία και μελετήσαμε αρκετά εγχειρίδια Αγωγής του Πολίτη, γεγονός που σε καμιά περίπτωση δεν εξηγεί την «πολιτική» συμπεριφορά μας.

Ούτε καν την άγνοιά μας για το πώς λειτουργούν στοιχειώδεις θεσμοί του πολιτεύματος, για τον ρόλο που επιτελούν οι εκλογές και τα δημοψηφίσματα, για τη σχέση ανάμεσα στην αρχή της πλειοψηφίας και τον σεβασμό των δικαιωμάτων…

Αφήνω την πονεμένη ιστορία τού σεβασμού προς το περιβάλλον, που δείχνει περίτρανα πως τα χιλιάδες προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στα Σχολεία μας πάνε στράφι. Ούτε καν τα σκουπίδια στον κάδο μάς μαθαίνουν να πετάμε!

Το άλλο πουλάκι:

Πόση ακόμη σχολική εκπαίδευση;

Το σκεφτόμουν και πάλι, με αφορμή το τραγικό δυστύχημα που παρακολουθήσαμε «ζωντανά», ξανά και ξανά, από όλα τα ηλεκτρονικά Μέσα. Και που έγινε αφορμή να διατυπωθεί η… καινοτόμος ιδέα να μπει στο Σχολείο ΚΑΙ η «Εκπαίδευση Κυκλοφοριακής Αγωγής και Οδικής Ασφάλειας»!

(Σημειώστε, όσο πιο μεγάλος και βαρύγδουπος είναι ο τίτλος, τόσο μικρότερο καλάθι να κρατάτε, αφού συνήθως κάτι τέτοιοι τίτλοι το μόνο που υποδηλώνουν είναι η ασχετοσύνη, αλλά και μια προχωρημένη… αριστεροσύνη εκείνου που τους εμπνεύστηκε.)

Αφού, λοιπόν, μέσω της υποχρεωτικής εκπαίδευσης γίναμε υπεύθυνοι πολίτες, μάθαμε να σεβόμαστε και να προστατεύουμε το περιβάλλον, αποκτήσαμε υγιεινές συνήθειες, τρεφόμαστε σωστά, γυμναζόμαστε τακτικά, πάψαμε να είμαστε έρμαια του καταναλωτισμού…

Αφού μάθαμε να εκτιμούμε την τέχνη και τον πολιτισμό, να αγαπάμε το θέατρο, να φερόμαστε σωστά σε ένα μουσείο, να μην καταφεύγουμε ποτέ στη βία, να σεβόμαστε τις ιδιαιτερότητες και να αναγνωρίζουμε την αξία άλλων πολιτισμών…

Δεν μένει άλλο από το να μάθουμε να κυκλοφορούμε σωστά στους δρόμους και να είμαστε σχολαστικοί στα θέματα οδικής ασφάλειας. Νέα διδακτικά αντικείμενα, δηλαδή, πραγματοποίηση νέων επιμορφώσεων για τους δασκάλους, υλοποίηση νέων προγραμμάτων από τους μαθητές…

Με στόχο να μάθουμε να… μην περνάμε με κόκκινο, ή να μην τρέχουμε σαν παλαβοί, ή να βάζουμε τα παιδιά μας στο πίσω κάθισμα! Αλήθεια, γιατί όλα αυτά πρέπει να μας τα «μάθει» κάποιος; Και, γιατί αυτός ο κάποιος πρέπει να είναι το Σχολείο και όχι η οικογένειά μας;

Είδατε; Έφτασα και στο επίμαχο σημείο, που δεν είναι άλλο από την ερώτηση: Τι να σου κάνει και το Σχολείο, όταν έχει να αντιπαλέψει εικόνες και βιώματα που παίρνει το παιδί από το σπίτι του και το διαμορφώνουν, από τη βρεφική του ακόμη ηλικία;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Μήπως… «ενός εστί χρεία»;

Για να μην παρεξηγηθώ…

Δεν είμαι της γνώμης πως το Σχολείο είναι μόνο για να διδάσκει Γλώσσες, Μαθηματικά και Ιστορία. Οπωσδήποτε πρέπει να φροντίζει να καλλιεργεί ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να αποδίδει στην κοινωνία υπεύθυνους ανθρώπους.

Δηλαδή ανθρώπους που να γνωρίζουν τι σημαίνει σέβομαι τους υπόλοιπους, εφαρμόζω τους νόμους και αναλαμβάνω την ευθύνη των επιλογών μου. Αν καταφέρει να «σμιλεύσει», όπως έλεγαν και οι παλιοί, τέτοιους χαρακτήρες, τότε το πρόβλημα λύθηκε, ή πάντως περιορίστηκε αισθητά.

Οι πολίτες αυτοί και το περιβάλλον θα σέβονται, και την τέχνη θα εκτιμούν, και την υγεία τους θα φροντίζουν, και σωστοί καταναλωτές θα είναι, και τη βία θα αποφεύγουν, και στον δρόμο θα συμπεριφέρονται με τον προσήκοντα τρόπο.

Για την καλλιέργεια όμως τέτοιων υπεύθυνων ανθρώπων δεν νομίζω ότι είναι απαραίτητα όλα αυτά τα ειδικά εκπαιδευτικά «αντικείμενα» -τα είδαμε τα χαΐρια τους. Η δουλειά μπορεί μια χαρά να γίνει και μέσα από ένα κλασικό πρόγραμμα, αρκεί να τεθούν άλλες βάσεις λειτουργίας του Σχολείου.

Τι Σχολείο θα είναι αυτό; Δεν ξέρω, χρειάζεται να το συζητήσουμε. Πάντως όχι ένα Σχολείο όπου όλοι επιβραβεύονται και κανείς δεν τιμωρείται, όπου μπορείς να πηγαίνεις και να φεύγεις ό,τι ώρα θέλεις, όπου υπάρχουν μόνο δικαιώματα και καθόλου υποχρεώσεις, όπου οι γονείς επιβάλλονται στους δασκάλους και απαιτούν μόνο από αυτούς…

Διότι, αυτό το Σχολείο το είδαμε και τώρα ξέρουμε καλά τι είδους πολίτες βγάζει.

Ένα μάθημα… μαθημάτων!