170306 ΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Γιατί πληρώνουμε πρόστιμα;

Παρ’ όλο που πέρασε μια εβδομάδα και -δυστυχώς- μεσολάβησε και δεύτερο (ίσως και άλλα που εμείς δεν τα μάθαμε) δυστύχημα, η σχετική συζήτηση εξακολουθεί να κρατεί καλά. Δεν πειράζει όμως, αυτό είναι προτιμότερο.

Πάντοτε ήμασταν της άποψης πως, στον δημόσιο διάλογο, δεν είναι σωστό να παρεμβαίνεις όταν «κολλάει το σίδερο», δηλαδή στη… βράση. Καλύτερα να περιμένεις να κατακάτσουν λίγο τα πράγματα, να αφήνεις να φεύγουν οι πρώτες σκέψεις, χωρίς να τις κοινοποιείς.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτερες ανοησίες λέγονται «εν θερμώ», μόνο που τώρα, με τα ηλεκτρονικά Μέσα μου έχουμε στη διάθεσή μας, αυτές και κυκλοφορούν αμέσως σε τεράστιο ακροατήριο και μένουν, χωρίς να έχεις τη δυνατότητα να τις πάρεις πίσω.

Βέβαια, ο πολύς κόσμος δεν νοιάζεται για κάτι τέτοιες λεπτομέρειες. Είναι όλοι εκείνοι που σχολιάζουν, απλώς για να κάνουν αισθητή την παρουσία τους, να δηλώσουν παρόντες στο μεγάλο καφενείο του διαδικτύου.

Εσείς όμως, αγαπητοί μας φίλοι, και εμείς, που τα λέμε καθημερινά τόσα χρόνια τώρα, κουβεντιάζουμε γιατί πραγματικά μάς ενδιαφέρει να ανταλλάξουμε απόψεις, ψύχραιμες απόψεις, μπας και ανοίξουν λίγο οι ορίζοντές μας.

Δεν συζητάμε για να βγάλουμε το άχτι μας, για να… ξεχαρμανιάσουμε, αλλά για να κατασταλάξουμε πρώτα οι ίδιοι σε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη, την οποία και πάλι είμαστε έτοιμοι να ανασκευάσουμε, αν ακούσουμε έναν σοβαρό και τεκμηριωμένο αντίλογο.

Μετά από τόσες μέρες, λοιπόν, έχει ενδιαφέρον να σκεφτούμε και να συζητήσουμε λίγο πάνω στον διάλογο που προέκυψε σχετικά με τα… ταξικά διαφοροποιημένα πρόστιμα. Με το να μην πληρώνουμε δηλαδή όλοι το ίδιο για μια τροχαία παράβαση, αλλά αυτό να εξαρτάται από την οικονομική μας επιφάνια.

Πρώτα πρώτα να πούμε ότι αυτό «συμβαίνει και εις Παρισίους», δηλαδή δεν είναι μια έμπνευση της στιγμής, αλλά κάτι που έχει ήδη καθιερωθεί σε πολλές χώρες του κόσμου. Προσοχή, δεν μιλάμε για διαφορετική ποινή σε περίπτωση πρόκλησης δυστυχήματος, απλώς για διαφορετικό ύψος προστίμου.

Οι περισσότεροι στάθηκαν στα τεχνικά ζητήματα του θέματος. Πώς είναι δυνατόν να γνωρίζει ο τροχονόμος την οικονομική κατάσταση του παραβάτη, ώστε να του επιβάλλει και το ανάλογο πρόστιμο.

Το άλλο πουλάκι:

Αυτό όμως είναι κάτι που λύνεται.

Αν θέλει κανείς να σταθεί στο θέμα, θα μπορούσε να αναρωτηθεί πως είναι δυνατόν να γνωρίζει την… πραγματική οικονομική κατάσταση του παραβάτη. Διότι, φίλοι μου, αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα, από το οποίο ξεκινούν πολλά δεινά στη χώρα μας.

Από την εποχή που ήμασταν ακόμη φοιτητές, είχαμε αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος, όταν βλέπαμε γνωστά μας πλουσιόπαιδα, παιδιά ελεύθερων επαγγελματιών με τεράστια περιουσία, να μένουν στις φοιτητικές εστίες, ενώ παιδιά μισθωτών έπρεπε να νοικιάζουν έξω.

Δυστυχώς, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια, δεν στάθηκε δυνατόν να υπάρξει μια σωστή βάση δεδομένων, ώστε η φοροδοτική ικανότητα του καθενός να ανταποκρίνεται στοιχειωδώς στα πραγματικά του οικονομικά δεδομένα.

Και όλοι ξέρουμε ότι, όταν ξεκινάς από λάθος βάση, είναι βέβαιο ότι θα καταλήξεις σε λάθος αποτέλεσμα. Λάθος που, στη συγκεκριμένη περίπτωση ταυτίζεται με μια σημαντική κοινωνική αδικία. Ας επανέλθουμε όμως στο θέμα μας.

Ποιος είναι ο λόγος που οι παραβάτες πληρώνουν πρόστιμα; Υποτίθεται ότι αυτό γίνεται προκειμένου να συμμορφώνονται και να μην διαπράττουν ξανά τις ίδιες παραβάσεις. Ή και αποτρεπτικά, να φοβούνται δηλαδή ότι μια οδηγική «εξυπνάδα» μπορεί να τους βγει ξινή.

Αν πράγματι ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε θα είχε νόημα η κλιμακωτή διαβάθμιση των προστίμων, ανάλογα, ας πούμε, με το ημερομίσθιο του παραβάτη, όπως για παράδειγμα ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Διότι, διαφορετικά θα σκεφτείς την πιθανότητα να σε γράψουν, όταν το πρόστιμο… σε τσούζει. Σκεφθείτε δηλαδή η κλήση για παράνομη στάθμευση να ήταν… μισό ευρώ. Θα σκεφτόσουν ποτέ να ψάξεις για «νόμιμη» θέση;

Δυστυχώς όμως, στη χώρα μας, έχουμε και ένα ακόμη δεδομένο που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας. Τα πρόστιμα επιβάλλονται μόνο, το ξαναλέω, μόνο για εισπρακτικούς λόγους. Δεν τους ενδιαφέρει καθόλου η «γνώση και συμμόρφωση». Μακάρι να το ξανακάνεις, για να σε γράψουν πάλι.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Από πού φαίνεται αυτό;

Πρώτα πρώτα από το γεγονός ότι σε γράφουν χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος, και όταν είναι βέβαιο ότι την ίδια, ή τέτοιου είδους, παράβαση θα την ξαναέκανες, όπως θα την έκανε και οποιοσδήποτε άλλος οδηγός, εκτός… και αν του έκαναν σήμα από απέναντι ότι υπάρχει μπλόκο της τροχαίας.

Καταλαβαίνετε όλοι πολύ καλά τι εννοώ, διότι είμαι βέβαιος ότι σας έχει τύχει κι εσάς. Έχετε δει, ας πούμε, να υπάρχει έλεγχος όχι σε περιοχές «υψηλού κινδύνου», αλλά εκεί όπου είναι πολύ πιθανόν να γίνει μια παράβαση, ακόμη και ασήμαντη.

Σ’ αυτές δηλαδή που… βολεύει να στηθεί το μπλόκο και να πέσουν εύκολα τα «θύματα» σε παράβαση. Σε μια τεράστια ευθεία, εκτός, ουσιαστικά, κατοικημένης περιοχής, όπου κάποιοι έχουν κτίσει δίπλα στον δρόμο και το όριο ταχύτητα κατεβαίνει -ξαφνικά- στα πενήντα.

Το ότι τα μέτρα έχουν καθαρά εισπρακτικό και όχι αποτρεπτικό χαρακτήρα φαίνεται και από το γεγονός ότι ο έλεγχος των οδηγών είναι καθαρά θέμα τύχης. Μπορεί να παρανομήσεις εκατό φορές και να μην σε δει κανείς, ενώ ο άλλος να έχει την ατυχία να ελεγχθεί τη μία και μοναδική φορά που θα το κάνει.

Όταν όμως το θέμα αφήνεται αποκλειστικά στην τύχη, τότε λειτουργεί η ψυχολογία του «παίκτη», που πιστεύει ότι αυτός δεν πρόκειται να χάσει ποτέ, ή τουλάχιστον να ξαναχάσει στο ίδιο παιχνίδι.

Δεν τελειώσαμε όμως με το θέμα, υπάρχει πολύ ψωμί ακόμη.

Διαβαθμισμένες αδικίες!