170317 ΚΟΠΑΔΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Γιατί μας αρέσει να «κλέβουμε»;

Όταν λέω να κλέβουμε δεν εννοώ την κανονική κλεψιά που την τιμωρεί ο νόμος, γι’ αυτό και τα εισαγωγικά στη λέξη. Εννοώ την τάση που έχουμε, ως άνθρωποι, να ξεγελούμε τους άλλους, προκειμένου να παίρνουμε κάτι που, διαφορετικά, δεν θα μπορούσαμε.

Στο παιχνίδι, ας πούμε. Δεν θα ξεχάσω το τέχνασμα που έκανε ένας φίλος στο τάβλι, για να «κλέβει» κάποιους αδαείς και να τους νικάει. Το έκανε συστηματικά, όμως με τέτοιο απροκάλυπτο τρόπο που ήταν για γέλια.

Αν πούμε μάλιστα ότι, τις περισσότερες φορές το έκανε μπροστά σε άλλους, που μπορούσαν να καταλάβουν το «κόλπο», τότε πρέπει να δεχτούμε ότι δεν ήταν παρά ένα πείραγμα στον άσχετο αντίπαλο, προκειμένου να γελάσει η παρέα. Γι’ αυτό και του το συγχωρούσαμε.

Όμως, τι ακριβώς έκανε; Ας πούμε ότι ήθελε να φέρει εννιά πόντους -πέντε τέσσερα- για να «χτυπήσει» τον αντίπαλο, στις «πόρτες», ή να τον πιάσει, στο «πλακωτό». Καθώς κουνούσε τα ζάρια έλεγε: «Έλα, τώρα, και ένα έξι τέσσερα…»

Καταλάβατε; Έριχνε τα ζάρια και αν έφερνε έξι τέσσερα, τον έπιανε. Αν έφερνε πέντε τέσσερα, τον έπιανε και πάλι, αφού μετρούσε -δήθεν- καλύτερα και έλεγε ότι προηγουμένως είχε κάνει λάθος στον υπολογισμό.

Τέτοια «χαριτωμένα» έχουν γούστο μεταξύ φίλων στα καφενεία. Ή όταν παίζουν μεταξύ τους ποδόσφαιρο ή μπάσκετ «για πλάκα», δηλαδή για το ποιος θα πληρώσει στο τέλος τις μπύρες. Τότε μπορείς να πεις ότι το «κλέψιμο» είναι… αθώο.

Μπορείς να το πεις; Ή μήπως ακόμη και το «αθώο κλέψιμο» δείχνει πολλά πράγματα για τον χαρακτήρα του ανθρώπου που το επιχειρεί; Ας πούμε, πόσο περήφανος μπορεί να αισθάνεται κανείς με μια νίκη που πέτυχε με τέτοιο τρόπο;

Θυμήθηκα τώρα ένα άλλο περιστατικό, που μου το διηγήθηκε κάποιος φίλος: Είχε πάει να πληρώσει ένα τιμολόγιο σε μια επιχείρηση, με την οποία συναλλάσσονταν πρώτη φορά. Όταν ο πωλητής συμπλήρωσε τα στοιχεία, ο φίλος ανακάλυψε ότι δεν είχε μαζί του το πορτοφόλι του.

Ζήτησε να μην κοπεί το τιμολόγιο, μέχρι να πάει να δει πού το είχε ξεχάσει, να το βρει και να επιστρέψει για να πληρώσει. Ο πωλητής έκοψε το τιμολόγιο και του το έδωσε, λέγοντάς του ότι μπορεί να φέρει τα χρήματα άλλη μέρα, και να μην ξανακατεβαίνει στην αγορά μόνο γι’ αυτό.

Το άλλο πουλάκι:

Ο φίλος τα έχασε!

«Μα, είναι πρώτη φορά που συναλλασσόμαστε», του είπε. «Δεν με ξέρετε καν». Ο πωλητής χαμογέλασε και του απάντησε. «Σας γνωρίζω μια χαρά. Μπορεί εσείς να μην με θυμάστε, όμως έτυχε να παίξουμε μαζί μπάσκετ πίσω από το Κλειστό Γυμναστήριο και κατάλαβα τι άνθρωπος είστε».

Χρόνια μετά, ο φίλος διηγόταν με (απολύτως δικαιολογημένη) περηφάνια το περιστατικό και έλεγε πως θεωρούσε εκείνη την παρατήρηση του πωλητή έναν από τους σημαντικότερους επαίνους που δέχτηκε στη ζωή του.

Κάποιος «άγνωστος» συμπέρανε την ακεραιότητα και την τιμιότητά του, έχοντας απλώς παίξει μπάσκετ μαζί του. Από το γεγονός ότι, σε ένα παιχνίδι χωρίς διαιτητές, δεν καταδεχόταν να «κλέψει» και -σε αμφισβητούμενες φάσεις- παραδεχόταν αμέσως το δικό του «σφάλμα».

Έτσι έπαιζε εκείνος ο φίλος. Όμως… γιατί σας τα λέω όλα αυτά; Α, τώρα θυμήθηκα. Με αφορμή την κυνική ομολογία παλαίμαχου ποδοσφαιριστή ότι συνήθιζε να «βουτάει» στην περιοχή, προκειμένου να κερδίζει πέναλτι «μαϊμούδες».

Βέβαια, οι καταστάσεις (και τα πρόσωπα) δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους. Ο επαγγελματίας ποδοσφαιριστής κέρδιζε το ψωμί του μ’ αυτόν τον τρόπο. Κέρδιζε επίσης και την εκτίμηση μερίδας τού «φίλαθλου κόσμου», δηλαδή των οπαδών της ομάδας του.

Μια άλλη… μερίδα «φιλάθλων», δηλαδή οι οπαδοί των υπολοίπων ομάδων, τον έβριζαν, αφού θεωρούσαν ότι τους κλέβει –χωρίς εισαγωγικά η λέξη, αυτή τη φορά. Το ερώτημα όμως είναι τι ακριβώς ήταν εκείνο που τους ενοχλούσε στη συγκεκριμένη συμπεριφορά.

Το γεγονός ότι ο εν λόγω ποδοσφαιριστής και η ομάδα του κέρδιζαν με ψεύτικα πέναλτι; Ή μήπως το ότι κατάφερναν κάτι που οι δικές τους ομάδες δεν μπορούσαν. Διότι, είναι άλλο πράγμα να σε ενοχλεί η κλεψιά και άλλο το γεγονός ότι δεν μπορείς να κλέψεις ο ίδιος.

Στην πρώτη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια ηθική στάση απέναντι σε ένα γενικώς απαράδεκτο φαινόμενο. Στη δεύτερη όμως, μιλάμε για ηθικισμό και μάλιστα α λα καρτ! Διότι η αντίδραση στο φαινόμενο προέρχεται μόνο από το γεγονός ότι το εκμεταλλεύονται οι αντίπαλοι.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τα έχει αυτά ο… οπαδισμός!

Που (όχι μόνο ηχητικά) γειτονεύει με τον κοπαδισμό. Το γεγονός δηλαδή ότι κάποιοι άνθρωποι ενδιαφέρονται μόνο για την επικράτηση της ομάδας τους, χωρίς να εξετάζουν τους τρόπους με τους οποίους γίνεται αυτό. 

Το φαινόμενο μάλιστα θα ήταν εντελώς ανάξιο λόγου, αν περιορίζονταν μόνο στον χώρο του ποδοσφαίρου -όπου κυριολεκτικά είναι κανόνας- άντε και σε μερικά ακόμη αθλήματα. Δυστυχώς, είναι κυρίαρχο στην κοινωνική και την πολιτική ζωή της χώρας. 

Δεν θα πω πολλά, δείτε μόνο τον (διαφορετικό) τρόπο με τον οποίο αντιδρούν οι «οπαδοί» των κομμάτων σε φαινόμενα και γεγονότα, ανάλογα με το αν αυτά προκαλούνται από το δικό τους ή από αντίπαλα κόμματα.

Πόσες «βουτιές» στην περιοχή είναι πρόθυμοι να δικαιολογήσουν και πόσα πέναλτι «μαϊμούδες» να χειροκροτήσουν, αρκεί το κόμμα τους να… παίρνει το πρωτάθλημα.

Μετά, μας φταίνε οι ποδοσφαιριστές!

 Η ντροπή δεν είναι… ντροπή!