170329 ΣΧΟΛΙΑΣΤΙΚΟΝ-2

Το ένα πουλάκι:

Πού είχαμε μείνει;

Α, ναι. Στον -νέου τύπου- «σχολιασμό» που σας προσφέραμε, ένεκα η ανάγκη. Αυτά που ακούσαμε χθες και που θα συνεχίσουμε να ακούμε και σήμερα είναι αποσπάσματα από μια συνέντευξη του Στέλιου Ράμφου.

Δόθηκε στον Δημοσθένη Γκαβές, πέρσι τέτοιον καιρό, και αναφέρεται στην επέτειο των ημερών, αλλά και για την κατάστασή μας γενικότερα. Με τους ρυθμούς που τρέχουν τα πράγματα μπορεί να θεωρηθεί λίγο παλιά. Αξίζει όμως τον κόπο. Ακούστε, για παράδειγμα, και τα παρακάτω:

«Πώς το καταφέρνεις αυτό σε μια κατεστραμμένη χώρα, πώς πατάς το κουμπί και μηδενίζεις για να ξαναρχίσεις από την αρχή;

Πώς το κατάφεραν πάρα πολύ λαοί που βρήκαν ισοπεδωμένες τις χώρες τους; Τα κατάφεραν, για παράδειγμα, η Γερμανία το 1945.

Θα μπορούσα να πω ότι είχαν ηγέτες.

Α, μπράβο! Και όταν λέμε ηγέτες, δεν εννοούμε ένα ταμπεραμέντο απλώς, αλλά μια καθαρή άποψη για το τι πρέπει να γίνει. Δεν πρέπει εγώ να νικήσω τον άλλον απλώς, αλλά πρέπει να φτιάξω κάτι μέσα στο οποίο χωράμε όλοι και από εκεί και πέρα οι διαφορές μας είναι απολύτως νόμιμες -αφού όμως χωράμε όλοι.

Την εγγύηση της συνοχής τη δίνουν οι θεσμοί και όχι η εξουσία. Εμείς σήμερα αντικαθιστούμε τους θεσμούς με την κατάκτηση της εξουσίας και κάθε φορά που η εξουσία αλλάζει, αλλάζει και τους γραμματείς και στην ουσία δεν υπάρχει συνέχεια.

Είναι στην πραγματικότητα κατάλοιπα της παλιάς απολυταρχίας, της προ-νεωτερικής. Δεν γίνεται με αυτόν τον τρόπο να προχωρήσουμε. Επομένως ούτε τα μνημόνια, όσο καλά και να είναι, δεν αποδίδουν. Αυτά αποδίδουν πολύ και γίνονται αναγκαία, όταν υπάρχει το κράτος. Όταν δεν υπάρχει το κράτος, τότε όλα αυτά προσθέτουν στοιχεία στην παρακμή.

Το πρόβλημα λοιπόν το ξέρουμε και το διατυπώνω με σαφήνεια. Το ελληνικό πρόβλημα είναι ένα κράτος, ένας τύπος πολιτικής συνοχής βάσει θεσμών και όχι βάσει εξουσιών, όπου εσείς και εγώ εκφράζουμε τη δική μας ιδέα για την εξουσία και ο καθένας προσπαθεί να την επιβάλλει στον άλλον δημιουργώντας προϋποθέσεις διχασμών και όλα αυτά που ζούμε και τα οποία αποβαίνουν εις βάρος μας.

 Όλα αυτά δείχνουν ότι δεν έχουμε μπει ακόμη ούτε στο 1300. Μεταξύ του 1300 που έγινε το ευρωπαϊκό κράτος με βάση τη Γαλλία και τη Γερμανία και ημών σήμερα στο 2015, είναι επτά αιώνες και δεκαπέντε χρόνια. Αυτή είναι η διαφορά μας από την Ευρώπη.

Γεφυρώνεται, χωρίς να απεμπολήσουμε την ελληνικότητά μας;

Γεφυρώνεται. Από τη στιγμή που κατανοείς και το πλαίσιο το επιτρέπει και το αποφασίσεις να κουραστείς, το χάσμα γεφυρώνεται. Μα, γιατί, οι Γάλλοι έχουν απεμπολήσει την γαλλικότητά τους ή οι Γερμανοί; Αυτά είναι θέματα δικών μας δυνατοτήτων. Αν το καλλιεργείς, δεν το απεμπολείς».

Ενδιαφέροντα, έτσι; Με την κουβέντα όμως ξεχαστήκαμε και δεν είπαμε τον λόγο για τον οποίο αλλάξαμε, υποχρεωθήκαμε να αλλάξουμε, στυλ αυτές τις μέρες.

Το άλλο πουλάκι:

Άσε θα τον πω εγώ.

Μάλιστα θα πω και όλη την αλήθεια στους φίλους μας, να μην νομίζουν ότι τους κοροϊδεύουμε. Τόσων χρόνων σχέση -συμπληρώνει τα 18, έχει δικαίωμα ψήφου!- δεν μπορεί να βασίζεται σε... μη αλήθειες.

Μια μεγάλη ανάγκη μάς κράτησε μακριά όχι μόνο από το διαδίκτυο, αλλά και από αυτόν τον υπολογιστή μας. Επιπλέον, είχαμε «δεμένα χέρια» και δεν μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ούτε τον παλιό καλό τρόπο, το χαρτί και το μολύβι. Ξεκλέβοντας, λοιπόν, μόνο λίγα λεπτά, βρήκαμε την ευκαιρία να ξαναδούμε κάτι πολύ επίκαιρο και πολύ ενδιαφέρον. Σας το παρουσιάζουμε και ελπίζουμε να δείξετε κατανόηση:

«Πώς μπορεί η παράδοση να μας βοηθήσει να πάμε μπροστά, όταν η λέξη παράδοση προκαλεί αντιδράσεις;

Όταν μιλάμε για το στοιχείο της παραδόσεως, ας πούμε της ελληνικής, που έχει τα δύο πασίγνωστα στοιχεία, τα οποία από τη μια μεριά είναι η γλώσσα και από τη άλλη η θρησκεία, το κλειδί είναι η δυνατότητα αυτά τα στοιχεία, εξελισσόμενα, να χωράνε τον υπεύθυνο άνθρωπο.

Όχι να υποκινούν και να θρέφονται από την παθητικότητα στο όνομα των πολλών, αλλά μια συλλογικότητα, η οποία είναι απαραίτητη, μέσα στην οποία υπάρχει χώρος για την πρωτοβουλία. Και οι ευρωπαϊκές παραδόσεις ήταν έτσι και σιγά σιγά είτε με σκληρότερο τρόπο, είτε με ηπιότερο, έγινε.

Για παράδειγμα, στις βόρειες χώρες, ο εκσυγχρονισμός έγινε κρατώντας τη βασιλεία. Όμως, στη Γαλλία έγινε αποκεφαλίζοντας. Επομένως, στη μια ή στην άλλη περίπτωση, το ζητούμενο ήταν ποια χωρητικότητα είναι εκείνη που επιτρέπει μια νέα μορφή συλλογικότητας, η οποία συλλογικότητα χωράει την ευθύνη και τη δημιουργικότητα ενός ανθρώπου, χωρίς να καταργεί τον εαυτό της.

Αυτό θα μπορούσε να είχε γίνει, εάν συνεχιζόταν το νεωτερικό στοιχείο μέσα στην ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Αυτό δεν έγινε και το πληρώνουμε τώρα. Όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει τώρα. Άλλωστε, στην πραγματικότητα, η κρίση στην οποία έχουμε περιπέσει σήμερα, οφείλεται στο γεγονός ότι δείχνουμε αδυναμία να αναπτυχθούμε.

Είναι μια παθογένεια, η οποία δημιουργήθηκε επειδή ακριβώς μπήκαμε στην Ευρώπη χωρίς να έχουμε λύσει τα προβλήματα της ταυτότητας. Με κρίση ταυτότητας δεν μπορείς να μπεις στην Ευρώπη. Ο Γάλλος ως Γάλλος γίνεται Ευρωπαίος, ο Γερμανός ως Γερμανός, ο Έλληνας ως Έλληνας, αλλά, εάν έχει κρίση ταυτότητας, τι θα γίνει;

Πρέπει να λυθεί το θέμα της ταυτότητας, δηλαδή της αυτοπεποιθήσεως και η ταυτότητα δεν αναζητείται στο παρελθόν, αλλά στο μέλλον, στη δυνατότητά μου να μπορώ.

Η κρίση η ελληνική οφείλεται στο ότι έχουμε παραιτηθεί από το μπορώ, ιδίως όλο αυτό το διάστημα που έβρεχε ευρώ και εμείς τα αξιοποιούσαμε όπως μας άρεσε. Ήρθε κάποια στιγμή που φάνηκε πως το πρόβλημα δεν είχε άλλα περιθώρια».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Καλά δεν περάσαμε και έτσι;

Σας αφήνουμε κάπως βιαστικά και ελπίζουμε να είμαστε γρήγορα σε ρυθμούς ρουτίνας.

 Κρίση με… βάθος!