181102 ΜΑΤΙΑΣΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

«Η κυρά μας η μαμή».

Σαν πολύ δεν αναφερθήκαμε σε ταινίες του παλιού (καλού) ελληνικού κινηματογράφου, αυτές τις μέρες; Τι να γίνει όμως; Όσες διαδρομές κι αν κάνουμε στη ζωή μας, πρέπει πάντοτε να επιστρέφουμε στους… κλασικούς.

Μη γελάτε! Εντελώς σοβαρά δηλώνω πως θεωρώ τον Αλέκο Σακελλάριο, σεναριογράφο και σκηνοθέτη της ταινίας, έναν από τους κλασικούς των ελληνικών γραμμάτων, πολύ ανώτερο από άλλους «δήθεν» -ονόματα δεν λέμε.

Η ταινία βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1958, πριν από εξήντα ακριβώς χρόνια και περιγράφει τη ζωή ενός επιστήμονα, ενός συνταξιούχου γιατρού, σε μια επαρχιακή κωμόπολη, όπου βασιλεύουν οι δεισιδαιμονίες.

Και όπου λύνει και δένει η Γεωργία Βασιλειάδου, μαμή της περιοχής, η οποία όμως εκμεταλλεύεται (αν δεν την καλλιεργεί) την αφέλεια των κατοίκων και επιδίδεται σε… εναλλακτικές θεραπείες, όπως τα περίφημα ξεματιάσματα.

Τα σκεφτόμουν όλα αυτά καθώς διάβαζα για μια νέα έρευνα, πανευρωπαϊκή, που είδε το φως της δημοσιότητας και, μεταξύ άλλων, πολύ ενδιαφερόντων ευρημάτων, έδειξε τη σχέση των Ελλήνων με το «κακό μάτι».

Οι δύο στους τρεις συμπατριώτες μας πιστεύουν σ’ αυτό και έτσι δίνουν στην χώρα μας μακράν την πρώτη θέση σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Ακλουθούν η Λιθουανία, η Ουκρανία, Αρμενία και η Μολδαβία.

Δεν είναι τυχαίο που οι κάτοικοι των χωρών αυτών είναι στις πρώτες θέσεις εκείνων που πιστεύουν και στη μοίρα. Έτσι λοιπόν, η χώρα μας, με βάση τα συγκεκριμένα ευρήματα, εντάσσεται σε μια ιδιαίτερη ομάδα ευρωπαϊκών χωρών.

Ας αφήσουμε όμως τους άλλους στις πεποιθήσεις τους και ας κοιτάξουμε λίγο το δικό μας χάλι. Λέτε αυτή η πίστη στο «κακό μάτι» να συνδυάζεται με την άλλη πρωτιά, ότι δηλαδή έχουμε τον υψηλότερο πολιτισμό από όλους;

Διότι, όσοι πιστεύουν ότι πέφτουν θύματα ματιάσματος, παραδέχονται ευθέως ή έμμεσα ότι κάτι καλό είδαν επάνω τους οι άλλοι και «έμεινε το μάτι τους». Δεν έχει λογική να ματιάζεται κάποιος που δεν αξίζει τίποτε.

Διαβάζοντας για το μάτι σε κάπως πιο… ψαγμένα σάιτ, θα δεις ότι «πρόκειται για συσσωρευμένη αρνητική ενέργεια», η οποία επικάθεται γύρω σου κι έτσι σου συμβαίνουν διάφορα δυσάρεστα πράγματα, όπως το να νυστάζεις χωρίς λόγο.

Το άλλο πουλάκι:

«Πιστεύετε στο κακό μάτι;»

Η πιο ωραία απάντηση που άκουσα ήταν από τον υπαστυνόμο Ντίσερ, στη γνωστή πολύ επιτυχημένη, τηλεοπτική σειρά «Ντεντέκτιβ Μονκ»: «Όχι! Είμαι ζυγός και εμείς οι ζυγοί δεν είμαστε προληπτικοί»!

Φαίνεται όμως πως πιστεύουν πάρα πολλοί, και δεν χρειαζόταν η έρευνα για να μας το δείξει, θα αρκούσε να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας. Πόσους γνωστούς έχετε, για παράδειγμα, που γνωρίζουν να ξεματιάζουν;

Ή που γνωρίζουν κάποιον που γνωρίζει να ξεματιάζει, καθώς η τέχνη αυτή είναι τόσο μεγάλο και απόκρυφο μυστικό, που μόνο από τον ένα μυημένο στον άλλο μπορεί να παραδοθεί. Το βρίσκεις όμως και στο διαδίκτυο!

Εκείνοι, λοιπόν, που πιστεύουν στο κακό μάτι, στο γεγονός δηλαδή ότι μπορεί κάποιος να συγκεντρώσει μεγάλη ποσότητα αρνητικής ενέργειας και να την κάνει να επικαθίσει πάνω σου, πιστεύουν και στο ξεμάτιασμα.

Ότι κάποιος άλλος, ακόμη και από πολύ μακρινή απόσταση, ακόμη και τηλεφωνικά, μπορεί να διώξει αυτή την αρνητική ενέργεια και να επαναφέρει την ενεργειακή ισορροπία σε ένα θετικά για σένα ισοζύγιο.

Γίνεται; Βεβαίως και γίνεται θα σου απαντήσουν όλοι, και μάλιστα θα σου πουν ότι συνέβη τουλάχιστον μια φορά και στους ίδιους, «που δεν πίστευαν σε αυτά τα πράγματα», μέχρι που το είδαν με τα μάτια τους.

Όπως ακριβώς και οι ευυπόληπτοι κάτοικοι της Λεστινίτσας, που αποκάλυπταν ο ένας μετά τον άλλο στον γιατρό ότι οι ίδιοι δεν φοβούνται καθόλου το κακό μάτι, επειδή… φρόντισαν να προμηθευτούν και να κρεμάσουν άνω τους μια μπλε χάντρα.

Σκεφθείτε όμως∙ ο Αλέκος Σακελλάριος, τόσα χρόνια πριν, έκανε μια φιλότιμη προσπάθεια όχι απλώς να σατιρίσει το φαινόμενο αυτό, αλλά και να το απομυθοποιήσει, δείχνοντας ότι η κυρά μαμή εκμεταλλεύονταν συνειδητά την αφέλεια των χωρικών.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ξέρω τι θα με ρωτήσετε.

Αν πρέπει να διώξουμε από τη ζωή μας τέτοιες δεισιδαιμονίες μια για πάντα. Η απάντησή μου ίσως σας ξαφνιάσει λίγο, όμως θα έλεγα πως είναι καλό να τις κρατήσουμε, όχι βέβαια ως θεραπευτικές μεθόδους.

Αλλά ως στοιχεία ενός λαϊκού πολιτισμού που χάνεται ή αντικαθίσταται από νέες πρακτικές που χρησιμοποιούν απατεώνες με υπερσύγχρονα μέσα. Μπροστά σ’ αυτούς, η αθωότητα του ξεματιάσματος μοιάζει ρομαντική παράδοση.

Δεν είναι κακό να πεις στην παρέα σου πως ο έντονος πονοκέφαλός σου οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιος ζήλεψε την ομορφιά ή την εξυπνάδα σου και… σε μάτιαξε. Ακόμη και να αφήσεις να σε ξεματιάσουν, έτσι και υπάρχει κάποιος γνώστης της τέχνης.

Αρκεί να ξέρεις και εσύ και οι υπόλοιποι της παρέας ότι γίνεται στο πλαίσιο ενός ευχάριστου συντροφικού πειράγματος, ενός αστεϊσμού, και όχι με τη σοβαρότητα που το επενδύουν οι φανατικοί υποστηρικτές του «φαινομένου».

Από την άλλη, αν κάποιος είναι πεπεισμένος ότι όλα αυτά ισχύουν στην πραγματικότητα, τι μπορείς να κάνεις για να τον πείσεις ότι δεν είναι έτσι; Απεναντίας, εκείνος μπορεί να σου φέρει δεκάδες παραδείγματα για να σου «αποδείξει» ότι έχει δίκιο.

Πάντως εγώ γνωρίζω αρκετούς υποστηρικτές του φαινομένου που, καλού κακού, μαζί με το περιποιημένο ξεμάτιασμα, παίρνουν κι ένα ισχυρό παυσίπονο, κάθε που τους πιάνει ένας δυνατός πονοκέφαλος από «κακό μάτι».

 Φτύστε τον κόρφο σας!