181031 ΛΑΔΕΡΟΝ

Το ένα πουλάκι:

«Η κυρία του κυρίου».

Μια από τις καλύτερες «ηθογραφίες» του ελληνικού κινηματογράφου, βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο των Τσιφόρου-Βασιλειάδη. Είναι πολύ επίκαιρή όχι μόνον τώρα που ξανασυζητάμε για μίζες:

-Κι εγώ τι σχέση έχω με τις σιδερόβεργες και τα κτίσματα;
-Καμία, Έχετε όμως με τον άνδρα σας! Υπάρχουν διάφορες προσφορές. Όμως δύο θα προτιμηθούνε. Παπαρίζος ή Χαλουρέας.
-Ε, τότε να πάρετε ή από τον Παπαρίζο ή από τον Χαλουρέα.

-Ο άνδρας σας θα αποφασίσει. Γι’ αυτό σας λέω. Αν καταφέρετε να τον πείσετε ν’ αποφασίσει υπέρ του Παπαρίζου, θα σας μετρήσω εκατό χιλιάδες. Μια δουλειά με τόσα εκατομμύρια, ας φάμε κι εμείς μερικές… σιδερόβεργες.

Βλέπεις και ξαναβλέπεις τη σκηνή και σκέφτεσαι πως σ’ αυτή τη μικρή φράση κρύβεται ένα τεράστιο κεφάλαιο της ελληνικής πραγματικότητας. «Μια δουλειά με τόσα εκατομμύρια, ας φάμε κι εμείς μερικές… σιδερόβεργες».

Έτσι είναι. Όταν βλέπεις τα εκατομμύρια να χορεύουν γύρω σου, είναι πολύ δύσκολο να αντισταθείς, να κρατήσεις χαρακτήρα και να πεις εγώ δεν θα γίνω σαν τους άλλους. Όσοι το κάνουμε, μιλάμε εκ του ασφαλούς.

Σας έχω πει πολλές φορές μια από τις πιο αγαπημένες μου και πιο σοφές παροιμίες που άκουσα από τη μητέρα μου: «Παιδί μου, ούτε τον διάολο να δεις, ούτε τον σταυρό σου να κάνεις».

Θυμάμαι πάντοτε και τον καλό φιλόλογό μας στο Λύκειο, όταν πιάσαμε κουβέντα μέσα στην τάξη για τον Γραμματέα εκείνον του υπουργείου που είχε πουλήσει τα θέματα των εξετάσεων σε μεγάλο, κεντρικό φροντιστήριο των Αθηνών.

Αντί να μας πει, όπως φανταζόμασταν και περιμέναμε, «αυτά είναι απαράδεκτα πράγματα και καλόν είναι να μην τα κάνουμε», μας μίλησε για τη δύναμη του πειρασμού. Που αυξάνεται, όσο μεγαλώνει το προσφερόμενο ποσό.

«Σκεφθείτε ένα ποσό, με το οποίο λύνεις το οικονομικό πρόβλημα το δικό σου και των παιδιών σου! Και σκεφθείτε ότι σου προσφέρεται, όχι για να κάνεις κάποιο έγκλημα, έναν φόνο ας πούμε, αλλά για να διευκολύνεις μια κατάσταση.

Τα παιδιά αυτών των φροντιστηρίων περνάνε ούτως ή άλλως σε κάποιες σχολές και μάλιστα όχι της σειράς. Ε, με τη δική σου “βοήθεια” θα έχουν μια πιο σίγουρη επιτυχία και θα μεγαλώσει το κύρος του φροντιστηρίου».

Το άλλο πουλάκι:

Παπαρίζος ή Χαλουρέας;

Πολλές φορές ο πειρασμός γίνεται ακόμη πιο μεγάλος, καθώς μπροστά σου τίθεται το ζήτημα της μηδενικής βλάβης του δημοσίου. Δηλαδή και η δουλειά θα γίνει όπως πρέπει και εσύ θα πάρεις το κατιτίς σου.

Νομίζω ότι σας έχω διηγηθεί και άλλη φορά την ιστορία, με πολύ αγαπητό μου πρόσωπο που με επισκέφθηκε στη Θεσσαλονίκη, όταν έκανα εκεί μια μετεκπαίδευση πριν, από πολλά χρόνια. Ας την ξαναπώ.

Ήρθε από το σπίτι και μου ζήτησε να βγούμε το βράδυ μαζί, σε κεντρικό μάλιστα εστιατόριο της πόλης. Όταν ρώτησα τον λόγο, μου είπε ότι θέλει να εμφανιστεί δημοσίως μαζί μου, διότι έχει αρνηθεί δυο άλλες προσκλήσεις με αυτή τη δικαιολογία.

Έπρεπε να διαλέξει για μια προμήθεια του δημοσίου μεταξύ, ας πούμε, Παπαρίζου και Χαλουρέα. Είχε κάνει την επιλογή, εκείνη που ήταν η καλύτερη σε ποιότητα, αλλά και πιο συμφέρουσα οικονομικά για το δημόσιο.

Ας πούμε του Χαλουρέα! Όμως ο Παπαρίζος θέλοντας προφανώς να κάνει μια πιο… προσωπική προσφορά, την προσκάλεσε σε δείπνο, για να συζητήσουν περισσότερο πάνω στην προμήθεια των υλικών.

Ο Χαλουρέας, φοβούμενος μια τέτοια κίνηση του Παπαρίζου, παρόλο που είχε την καλύτερη προσφορά, θέλησε να σιγουρέψει την ανάληψη της προμήθειας κι έτσι την προσκάλεσε κι εκείνος σε δείπνο.

Αρνήθηκε και στους δυο, με τη δικαιολογία ότι είχε ήδη κανονίσει για το δείπνο της με ένα πρόσωπο, την αφεντομουτσουνάδα μου, με το οποίο θα συζητούσαν ένα πολύ σοβαρό, οικογενειακό θέμα. Τρίχες!

Μιλήσαμε για το πώς μπορεί κάποιος και να μην βλάψει το δημόσιο (η τιμή και το μέγεθος της προμήθειας είχαν ήδη αποφασιστεί) αλλά και να κάνει στον εαυτό του ένα δώρο («όχι όμως και πεντακόσια εκατομμύρια»).

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Γιατί σας τα λέω όλα αυτά.

Για να δείτε ότι έξω από τον χορό, πολλά τραγούδια ξέρουμε. Και ακόμη πως η ηθική δεν είναι στοιχείο της πολιτικής προέλευσης ενός εκάστου, αλλά στοιχείο της προσωπικότητάς του, πολύ ευαίσθητο.

Επομένως δεν μπορείς να βασίζεσαι ούτε στον πρότερο έντιμο βίο (όλοι μέχρι να την κάνουμε τη δουλειά είμαστε έντιμοι) ούτε στην ιδεολογική και πολιτική τοποθέτησή του, ειδικά αν προηγουμένως δεν «έχει δει τον διάολο».

Πολύ σωστά ειπώθηκε, νομίζω από τον Πάσχο Μανδραβέλη, ότι και στην πιο άγια συντροφιά του κόσμου, βρέθηκε ένας στους δώδεκα να… νοσήσει από φιλαργυρία, όπως μας λέει ο υμνογράφος της Μεγάλης Εβδομάδας.

Επομένως, εκείνο που χρειάζεται δεν είναι η αναζήτηση τίμιων και ηθικών ανθρώπων (καλή είναι κι αυτή, βέβαια) αλλά η ενίσχυση των θεσμών και των διαδικασιών εκείνων που αποτρέπουν φαινόμενα διαφθοράς.

Χρειάζεται επίσης ταχύτατη και αδέκαστη δικαιοσύνη που θα… βάζει αμέσως στη θέση τους όσους πιαστούν με το δάχτυλο βουτηγμένο στο μέλι. Έτσι θα λειτουργεί αποτρεπτικά για όσους έχουν μπροστά τους το βάζο.

Διαφορετικά, θα εξακολουθήσουμε να πέφτουμε από τα σύννεφα ή να απογοητευόμαστε επειδή θα μαθαίνουμε ότι αποδείχτηκαν λαμόγια άνθρωποι από τους οποίους «ποτέ δεν το περιμέναμε».

Κακώς!

 Λάδι!