130305 ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΟ-8

Το ένα πουλάκι:

Τι μπορεί να κάνει η αξιολόγηση, λοιπόν;

Ας μην έχουμε αυταπάτες. Δεν μπορεί να αλλάξει το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί το σχολείο, καθώς και τον ρόλο που του έχει αναθέσει η κοινωνία, όπως τα περιγράψαμε χθες.

Η αξιολόγηση μπορεί να βοηθήσει το σχολείο να επιτύχει τους στόχους του, όταν όμως αυτοί απουσιάζουν ή είναι εντελώς λανθασμένοι, τότε η αξιολόγηση μόνο αρνητικά μπορεί να προσθέσει.

Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται το τραγικό της υπόθεσης.

Η κοινωνία έχει επιβάλει ένα σχολείο που κινείται σε λάθος κατεύθυνση, που επιδιώκει μόνο την είσοδο των μαθητών στην ανώτατη εκπαίδευση, και επιπλέον διαμαρτύρεται που δεν υπάρχει μια αξιολόγηση, ώστε να το κάνει καλύτερο. Καλύτερο σε τι;

Από την άλλη έχουμε τους εκπαιδευτικούς που μοιάζουν να βολεύτηκαν σε μια κατάσταση. Πολλοί λειτουργούν σαν «επισκέπτες», πηγαίνουν στο σχολείο, κάνουν τρεις ή τέσσερις ώρες μάθημα και φεύγουν, χωρίς να ενδιαφέρονται για τίποτε άλλο.

Οι Σύλλογοι Διδασκόντων, ένα όργανο δημοκρατικό, που θα μπορούσε να δώσει πνοή σε ένα σχολείο, συνεδριάζουν «στο πόδι», μόνο για τυπικά θέματα και για τα απολύτως απαραίτητα ζητήματα.

Το όλο κλίμα ευνοεί εκείνους που βαριούνται, που τα έχουν παρατήσει ή που, στην καλύτερη περίπτωση, έχουν πνιγεί στην ρουτίνα και έχουν χάσει κάθε διάθεση να αλλάξουν κάτι.

Σκέφτονται λιγότερο το μάθημα και περισσότερο την επόμενη αργία, υπολογίζουν, όντας ακόμη νεότατοι, πότε θα βγουν στη σύνταξη και αντιμετωπίζουν τη δουλειά τους σαν ένα αναγκαίο κακό, όπως οι φαντάροι τη θητεία τους.

Είπα «πολλοί», έτσι; Όχι όλοι.

Υπάρχουν και πάρα πολλές εξαιρέσεις, που, δυστυχώς, μοιάζουν να είναι εξαιρέσεις.

Οι φιλότιμες προσπάθειές τους χάνονται μέσα στο γενικό κλίμα, αφήστε που συχνά δέχονται τα υποτιμητικά και καχύποπτα βλέμματα των υπολοίπων.

Τι να κάνεις όταν η κοινωνία το μόνο που ζητάει από εσένα είναι «καλοί βαθμοί» για τα παιδιά της και, δεδομένων τούτων, αδιαφορεί για οποιαδήποτε θετική πρωτοβουλία σου ή παραβλέπει κάθε ανάρμοστη συμπεριφορά σου;

Το άλλο πουλάκι:

Είναι πολλά τα μέτωπα.

Η πολιτεία, ως συνήθως, έρχεται να κάνει κινήσεις-μπαλώματα, περισσότερο για να κατευνάσει την κοινή γνώμη που «ωρίμασε» και απαιτεί «να αξιολογούνται όλοι», παρά για να αλλάξει ουσιαστικά κάτι στην εκπαίδευση των παιδιών της.

Και, αυτή μεν κάνει τη δουλειά της. Το ερώτημα είναι πώς απαντούν οι εκπαιδευτικοί σε όλα αυτά, όσοι τουλάχιστον ενδιαφέρονται για ένα σχολείο καλύτερο ή ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Πρώτα πρώτα σταματούν να παίζουν κρυφτούλι, όπως κάνουν τόσα χρόνια, μέσω των συνδικαλιστικών φορέων τους.

Συμμετέχουν σε κάθε διάλογο και αναδεικνύουν τα προβλήματα, όπως τα εντοπίζουν αυτοί, αλλά και αναλαμβάνουν τις ευθύνες που τους αναλογούν.

Μιλούν για το όραμα που έχουν για ένα άλλο σχολείο, αλλά παλεύουν και μέσα από το υπάρχον, κάνοντας ό,τι είναι δυνατόν για να βελτιωθεί η κατάσταση.

Λένε «ναι στην αξιολόγηση», σε μια αξιολόγηση όμως που θα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και θα διασφαλίζει κάποια ζητήματα όπως:

Θα δίνει το δικαίωμα (και την υποχρέωση) στον Σύλλογο Διδασκόντων να εντοπίζει τα προβλήματα της σχολικής μονάδας και να θέτει πολύ συγκεκριμένους στόχους, που θα τους επιδιώκει μέσα από προβλεπόμενες διαδικασίες.

(Το έχουμε δει να λειτουργεί στα σχολεία που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας.)

Θα πραγματοποιείται, κατά το δυνατόν, από πολυπρόσωπα όργανα και θα δίνει το δικαίωμα σε όποιον αισθάνεται ότι αδικήθηκε να προσφεύγει σε «επανεξέταση».

Θα είναι διακριτή ως προς το καθαρά υπηρεσιακό και το παιδαγωγικό σκέλος, προβλέποντας αντίστοιχες «ποινές» για το πρώτο και «βοήθειες» για το δεύτερο.

Δεν θα περιορίζεται σε διαπιστώσεις αλλά θα προβλέπει λύσεις:

Ενίσχυση των υποστηρικτικών δομών, γενναίες χρηματοδοτήσεις, τολμηρές αλλαγές σε προγράμματα και μεθόδους, αν κρίνονται απαραίτητα για τη βοήθεια των μαθητών. Για τις επιμορφώσεις τα είπαμε αλλού.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τι θα αξιολογείται;

Τα πάντα. Από την υλικοτεχνική υποδομή, τα αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα, τα βιβλία, μέχρι και τους εκπαιδευτικούς.

Φυσικά, όχι με βάση ένα δήθεν «ουδέτερο» τελικό αποτέλεσμα, όπως η επίδοση των μαθητών.

Κάθε σχολείο και κάθε εκπαιδευτικός θα αξιολογούνται μέσα στο πλαίσιο στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν. Την καταγωγή των μαθητών, το «μορφωτικό κεφάλαιο» που κουβαλούν από το σπίτι τους, την κοινωνική και οικονομική κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή και, γενικότερα, τις τοπικές συνθήκες και όλες τις ιδιαιτερότητες που ισχύουν.

Με βάση αυτά θα τίθενται οι στόχοι και με βάση αυτά θα αξιολογείται ο βαθμός στον οποίο επιτεύχθηκαν. Όχι για να κατηγοριοποιηθούν σχολείο και εκπαιδευτικοί, αλλά για να διαπιστωθεί τι δεν πήγε καλά και πώς θα μπορούσε (θα μπορεί, στο μέλλον) να πάει καλύτερα.

Και, φυσικά, μετά από κάποιο διάστημα, θα χρειαστεί οπωσδήποτε και αξιολόγηση της… αξιολόγησης. Αν αποδειχτεί πως «δεν περπάτησε», ίσως πρέπει να αλλάξει ή να καταργηθεί.

Πολλά είπαμε όμως. Δεν θα λύσουμε εμείς το πρόβλημα, υπάρχουν αρμόδιοι να ασχοληθούν.

Εμείς μια μικρή συμβολή στον διάλογο επιχειρήσαμε. Εξάλλου δεν αποφύγαμε να πέσουμε σε μια κραυγαλέα αντίφαση, αυτήν όμως σας αφήνουμε να την εντοπίσετε μόνοι σας

Πάμε για άλλα.

Άξια και λογικά!