160418 ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΤΗΡΙΟΝ-1

Το ένα πουλάκι:

«Πέθανε ο Κυριάκος»!

Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι πως κάτι πρέπει να πούμε κι εμείς τα πουλάκια για τον σπουδαίο αυτόν συμπολίτη μας. Επειδή όμως δεν τα καταφέρνουμε και πολύ καλά σε τέτοιες περιπτώσεις, έπεσε η ιδέα να αφήσουμε κάποιον άλλο να μιλήσει στη θέση μας.

Το άλλο πουλάκι:

Θα πάμε μερικά χρόνια πίσω, στον Μάιο του 2008, όταν πραγματοποιήθηκε προς τιμήν του Κυριάκου Δοματζόγλου ένα συνέδριο. Έτυχε να υπάρχει στο αρχείο μας η ομιλία του εκπροσώπου της Οικολογικής Κίνησης και νομίζω ότι αξίζει να την ξαναθυμηθούμε.

Τότε, βέβαια, ήταν παρών και ο ίδιος ο τιμώμενος, σκεφτήκαμε όμως να μην πειράξουμε καθόλου το κείμενο, αφού είναι βέβαιο ότι, ειδικά για τους δικούς του ανθρώπους αλλά και τα μέλη της Οικολογικής Κίνησης, ο Κυριάκος Δοματζόγλου θα είναι πάντοτε παρών.

Σας τη διαβάζουμε, λοιπόν, σε δύο συνέχειες, ως τον δικό μας αποχαιρετισμό στον άνθρωπο που σημάδεψε με την παρουσία του το Οικολογικό Κίνημα:

«Εκλεκτοί προσκεκλημένοι του συνεδρίου, φίλες και φίλοι,

Όταν μου ανατέθηκε αυτή η ομιλία δεν φανταζόμουν πόσο δύσκολο είναι να μιλήσει κανείς για μια προσωπικότητα όπως ο Κυριάκος Δοματζόγλου. Δεν σας κρύβω ότι για πρώτη φορά, όχι μόνο κατάλαβα, αλλά μπήκα στον πειρασμό και να μιμηθώ όλους εκείνους που καλούνται να πουν λίγα λόγια για κάποιον σημαντικό άνθρωπο και καταλήγουν να μιλούν για τον εαυτό τους: “Τον γνώρισα τότε που ασχολιόμουν με κείνο το πράγμα…”, “θυμάμαι τι μου είπε όταν με είδε να παίζω στο τάδε έργο…”, “ήταν ένας άνθρωπος που βοηθούσε τους νέους, όπως συνέβη και μ’ εμένα στο ξεκίνημα της πορείας μου…”

Προσπαθώντας να ξεφύγω από τέτοιου είδους παγίδες, αποφάσισα να μιλήσω για τη σχέση του Κυριάκου με την Οικολογική Κίνηση, για λογαριασμό της οποίας άλλωστε βρίσκομαι σ’ αυτό το βήμα. Ωραία, είπα πονηρά σκεπτόμενος. Θα αναφερθώ στο έργο της Οικολογικής Κίνησης και είναι σαν να μιλώ για τον Κυριάκο, αφού αυτά τα δύο, από ένα σημείο και πέρα, είναι πλήρως ταυτισμένα.

Δυστυχώς, ούτε αυτό το “κόλπο” μου φάνηκε καλό. Δεν μου φάνηκε διότι, αν ήθελα να είμαι τίμιος, με τον εαυτό μου πρώτα απ’ όλα, θα έπρεπε να αναφερθώ στο βίο και την πολιτεία τού Κυριάκου τα τελευταία είκοσι χρόνια και μετά να ομολογήσω πως, για ένα μέρος αυτού του έργου –για ένα πολύ μεγάλο μέρος- μπορεί να καμαρώνει και η Οικολογική Κίνηση, δηλαδή όλοι όσοι βρεθήκαμε είτε διπλά του είτε λίγο πιο μακριά όλα αυτό το διάστημα.

Είμαι βέβαιος όμως πως κάτι τέτοιο θα δυσαρεστούσε ιδιαίτερα ίδιο. Έτσι, μη έχοντας άλλο δρόμο διαφυγής, αποφάσισα να υποταχθώ στη μοίρα μου και να αναφερθώ ευθέως στον “πολίτη Κυριάκο”, δηλαδή στον δημόσιο άντρα, όπως τον γνωρίσαμε οι περισσότεροι μέσα από τη δράση του στα δημόσια, δηλαδή στα πολιτικά πράγματα του τόπου.

Θα ξεκινήσω με ένα υποθετικό ερώτημα το οποίο, κανονικά, δεν νομιμοποιούμαστε να το θέτουμε, αναφερόμενοι σε γεγονότα του παρελθόντος, συχνά όμως μας βοηθά να βρούμε το μέτρο κάποιων πραγμάτων: Ποιος θα ήταν ο Κυριάκος Δοματζόγλου σήμερα, αν στον καιρό της νεότητός του είχε αποφασίσει να διοχετεύσει την πολιτική του ενεργητικότητα μέσα από ένα κόμμα εξουσίας; Ποιες θέσεις και τι είδους αρμοδιότητες θα του επιφύλασσε η μικρή, έστω, μετακίνηση από τις αρχές και τα πιστεύω του και η προσχώρησή του στο ΠΑΣΟΚ, για παράδειγμα, ή ακόμη και η απλή συνεργασία σε εκλογικό επίπεδο, όπως έκαναν άλλοι αξιόλογοι σύντροφοί του;

Βεβαίως, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, ίσως να μην ήμασταν όλοι εμείς σήμερα εδώ για να τον τιμήσουμε, όχι επειδή δεν θα άξιζε αναγνώρισης -δεν είναι ντροπή να συμμετέχεις με αξιοπρέπεια και να προσφέρεις σε οποιονδήποτε χώρο- αλλά επειδή τότε θα είχαμε πολύ λιγότερα πράγματα να πούμε για τον αγωνιστή, τον πεισματάρη, τον ξεροκέφαλο Κυριάκο, μια που αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά του είναι που τον κράτησαν μακριά από εξουσίες και αξιώματα.

Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι, με έναν Κυριάκο “μέσα στα πράγματα”, ίσως θα είχε κερδίσει ο τόπος σε έργα ή σε υποδομές ή ακόμη και σε αναγνώριση. Όμως, παραφράζοντας τα λόγια του Ευαγγελίου, επιτρέψτε μου να πω, τι ωφελείται ένας τόπος αν κερδίσει κάτι σε ανάπτυξη, χάσει όμως τους αληθινά ενεργούς πολίτες του;

Διότι αυτό ακριβώς υπήρξε και, ευτυχώς για όλους, εξακολουθεί να είναι μέχρι σήμερα ο Κυριάκος. Ένας παθιασμένος ενεργός πολίτης, που δίνει όλο του το περιεχόμενο σ’ αυτόν τον συχνά παρεξηγημένο ή κακώς χρησιμοποιούμενο όρο. Ένας πολίτης που προσπάθησε να μην αφήσει τίποτα να πέσει κάτω απ’ όσα μπορούσε, αλλά, πολλές φορές, και δεν μπορούσε, να πράξει για το καλό του τόπου του. Θα ήθελα όμως να επισημάνω ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, για το πώς εννοεί ο Κυριάκος τον “ενεργό πολίτη”, όχι σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά όπως άφησε να διαφανεί, μέσα από την πολιτική πρακτική του, σε όλους εκείνους που τον γνώρισαν από κοντά.

Το πρώτο από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι η ενεργός ένταξη σε κάποιο κόμμα, αλλά, συγχρόνως, η συνεχής προσπάθεια για διατήρηση της αυτονομίας του, τόσο σε σκέψη όσο και σε δράση. Εκείνο όμως που έχει ιδιαίτερη σημασία για όλους εμάς που έτυχε να συνεργαστούμε μαζί του είναι πως αυτό το δικαίωμα για αυτοδιάθεση το αναγνώριζε στον καθένα κι έτσι ποτέ δεν προσπάθησε, για παράδειγμα, να περάσει κομματικές γραμμές μέσα στους διάφορους χώρους στους οποίους ανέπτυξε δράση.

Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό είναι πως ο Κυριάκος παρέμεινε δάσκαλος μέχρι σήμερα. Δεν είχα την τύχη –ούτε την ατυχία- να τον έχω καθηγητή στο σχολείο, ξέρω όμως πολύ καλά πως ο Κυριάκος δεν μπόρεσε ποτέ, με την έννοια τού δεν προσπάθησε, να αποβάλει την ιδιότητα του δασκάλου. Αυτό το γνωρίζουν καλά όλοι όσοι έχουν παρακολουθήσει από κοντά την πολιτική του δράση και, φυσικά, δεν αναφέρομαι στην τραυματική εμπειρία που θα απέκτησαν, αν τον άκουσαν έστω και μια φορά να παίρνει το λόγο για το πιο ασήμαντο θέμα. Μιλώ για την αληθινή διδασκαλία, αυτή που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει οποιονδήποτε ασχολείται με την αγωγή, και είναι το… “διδάσκειν διά του παραδείγματος”. Ο Κυριάκος μάς έμαθε όλους παρά πολλά πράγματα, τόσο σε επίπεδο μεθοδικότητας όσο και χειρισμών μιας κατάστασης. Εκείνο όμως που προσπάθησε να διδάξει με τη στάση του περισσότερο είναι το “να μη φοβάσαι τίποτε και να μην υποχωρείς ποτέ, όταν έχεις δίκιο και όταν προσπαθείς για το κοινό καλό”.

Δεν θα ήταν σωστό να παραλείψω μια ιδιαίτερη έκφανση αυτού του δεύτερου χαρακτηριστικού που είναι η μεγάλη εμπιστοσύνη προς τους νέους ανθρώπους, όχι στα λόγια, ούτε απλώς με ανάθεση πρωτοβουλιών, αλλά με μια πλήρη θα έλεγα αποδοχή των προτάσεων και των πρωτοβουλιών που αυτοί αναλαμβάνουν».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Αύριο η συνέχεια και το τέλος της ομιλίας.

Αντί επικηδείου…